اعمال شب جمعه (قسمت دوم)



اعمال شب جمعه (قسمت دوم)

مجموعه: اعمال مستحبی

 
 

 
اعمال شب جمعه (قسمت اول)
ششم:دعاهاى مخصوص شب جمعه‏ را بخواند که آن دعاها بسیار

است و ما به ذکر برخى از آنها بسنده مى‏کنیم: به سند صحیح از امام صادق علیه السّلام روایت شده:هرکس در شب جمعه در سجده آخر نافله شب این دعا را هفت بار، بخواند،هنگامی‏که از آن فارغ شود،آمرزیده شده باشد. و اگر در هر شب این دعا را در سجده آخر نافله شب بخواند،بهتر است. و آن دعا این است:
 
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِوَجْهِکَ الْکَرِیمِ وَ اسْمِکَ الْعَظِیمِ أَنْ تُصَلِّیَ

عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَغْفِرَ لِی ذَنْبِیَ الْعَظِیمَ .
 
خدایا!از تو مى‏خواهم به عنایت کریمانه و نام بزرگت که درود فرستى بر محمّد و خاندان محمّد و از گناهانم بزرگم درگذرى.
 
و از حضرت رسول صلّى اللّه علیه و آله روایت شده:هرکس در شب یا روز جمعه این دعا را، هفت بار

بخواند،اگر در آن شب یا در آن روز از دنیا برود وارد بهشت می ‏شود و آن دعا این است:
 
اللَّهُمَّ أَنْتَ رَبِّی لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ خَلَقْتَنِی وَ أَنَا عَبْدُکَ وَ ابْنُ أَمَتِکَ وَ فِی قَبْضَتِکَ وَ نَاصِیَتِی بِیَدِکَ أَمْسَیْتُ عَلَى عَهْدِکَ وَ وَعْدِکَ مَا اسْتَطَعْتُ أَعُوذُ بِرِضَاکَ مِنْ شَرِّ مَا صَنَعْتُ أَبُوءُ بِنِعْمَتِکَ [بِعَمَلِی‏] وَ أَبُوءُ بِذَنْبِی [بِذُنُوبِی‏] فَاغْفِرْ لِی ذُنُوبِی إِنَّهُ لا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلا أَنْتَ .

 
خدایا!تویى پروردگار من،شایسته پرستشى جز تو نیست،تو مرا آفریدى و من بنده

تو و فرزند کنیز تو و در دست قدرت توام‏ و زمام زندگی ‏ام به دست توست،تا توانستم بر عهد و پیمان روز را به شب آوردم.از شرّ آنچه انجام دادم به‏ خوشبینى و خشنودى تو پناه مى‏آورم،به نعمتت اعتراف و به گناهم اقرار مى‏نمایم پس گناهانم را بیامرز،زیرا گناهان‏ را جز تو نمی ‏آمرزد.
 
شیخ طوسى و سیّد کفعمى و سیّد ابن باقى رحمهم اللّه فرموده ‏اند:در شب و روز جمعه و شب و روز عرفه مستحب‏ است دعاى اللّهم من تعبّا…خوانده شود،ما آن را از

کتاب»مصباح شیخ«نقل می‏کنیم و آن دعا این است:
 
اللَّهُمَّ مَنْ تَعَبَّأَ وَ تَهَیَّأَ وَ أَعَدَّ وَ اسْتَعَدَّ لِوِفَادَهٍ إِلَى مَخْلُوقٍ رَجَاءَ رِفْدِهِ وَ طَلَبَ نَائِلِهِ وَ جَائِزَتِهِ فَإِلَیْکَ یَا رَبِّ تَعْبِیَتِی وَ اسْتِعْدَادِی رَجَاءَ عَفْوِکَ وَ طَلَبَ نَائِلِکَ وَ جَائِزَتِکَ فَلا تُخَیِّبْ دُعَائِی یَا مَنْ لا یَخِیبُ عَلَیْهِ سَائِلٌ [السَّائِلُ‏] وَ لا یَنْقُصُهُ نَائِلٌ فَإِنِّی لَمْ آتِکَ ثِقَهً بِعَمَلٍ صَالِحٍ عَمِلْتُهُ وَ لا لِوِفَادَهِ مَخْلُوقٍ رَجَوْتُهُ أَتَیْتُکَ مُقِرّا عَلَى نَفْسِی

بِالْإِسَاءَهِ وَ الظُّلْمِ،
 
خدایا!هرکس به امید کمک و طلب عطا و جود و جایزه مخلوقى مجهّز و مهیّا و آماده دیدار او شود،تنها به سوى توست اى پروردگار من استعداد و آمادگى من به امید عفو و درخواست و جایزه‏است،پس مرا از خواسته‏ام ناامید مساز،اى آن‏که پرسنده‏

اى از او محروم نگردد و بخشیده‏اى از او نکاهد من به پشتوانه عمل شایسته‏اى که انجام داده باشم،و یا به امید آفریده‏اى که به او دل بسته باشم به پیشگاهت نیامده‏ام،به درگاهت آمده‏ام با با اعتراف بر نفس خویش به بدکارى دستم
 
مُعْتَرِفا بِأَنْ لا حُجَّهَ لِی وَ لا عُذْرَ أَتَیْتُکَ أَرْجُو عَظِیمَ عَفْوِکَ الَّذِی عَفَوْتَ [عَلَوْتَ‏] بِهِ [عَلَى‏] عَنِ الْخَاطِئِینَ [

الْخَطَّائِینَ‏] فَلَمْ یَمْنَعْکَ طُولُ عُکُوفِهِمْ عَلَى عَظِیمِ الْجُرْمِ أَنْ عُدْتَ عَلَیْهِمْ بِالرَّحْمَهِ فَیَا مَنْ رَحْمَتُهُ وَاسِعَهٌ وَ عَفْوُهُ عَظِیمٌ یَا عَظِیمُ یَا عَظِیمُ یَا عَظِیمُ لا یَرُدُّ غَضَبَکَ إِلا حِلْمُکَ وَ لا یُنْجِی مِنْ سَخَطِکَ إِلا التَّضَرُّعُ إِلَیْکَ فَهَبْ لِی یَا إِلَهِی فَرَجا بِالْقُدْرَهِ الَّتِی تُحْیِی بِهَا مَیْتَ الْبِلادِ ،
 
و با اعتراف به

اینکه هیچ دلیل و نه عذرى بر بدکارى‏ام نیست،گذشت فراگیرت‏ را که بر آن از خطاکاران درمى‏گذرى امیدوارم،پس پافشارى بر جرم بزرگشان‏ از اینکه بر انان دوباره مهرورزى تو را بازنداشت،پس اى آن‏که رحمتش فراگیر و گذشتش‏ بس بزرگ است اى بزرگ،اى بزرگ،اى بزرگ،جز بردبارى‏ات خشم تو را برنگرداند و جز زارى به

پیشگاهت از ناخشنودى‏ات رهایى نبخشد،پس خدایا!با نیرویى که با آن سرزمینهاى مرده را زنده مى‏کنى برایم گشایشى بخش‏
 

 
 
وَ لا تُهْلِکْنِی غَمّا

حَتَّى تَسْتَجِیبَ لِی وَ تُعَرِّفَنِی الْإِجَابَهَ فِی دُعَائِی وَ أَذِقْنِی طَعْمَ الْعَافِیَهِ إِلَى  مُنْتَهَى أَجَلِی وَ لا تُشْمِتْ بِی عَدُوِّی وَ لا تُسَلِّطْهُ عَلَیَّ وَ لا تُمَکِّنْهُ مِنْ عُنُقِی اللَّهُمَّ [إِلَهِی‏] إِنْ وَضَعْتَنِی فَمَنْ ذَا الَّذِی یَرْفَعُنِی وَ إِنْ رَفَعْتَنِی فَمَنْ ذَا الَّذِی یَضَعُنِی وَ إِنْ أَهْلَکْتَنِی فَمَنْ ذَا الَّذِی یَعْرِضُ لَکَ فِی عَبْدِکَ أَوْ یَسْأَلُکَ عَنْ أَمْرِهِ،
 
و از اندوه هلاکم مکن تا آنکه دعایم را مستجاب نمایى و مرا به اجابت دعایم آگاه سازى و شیرینى

سلامت و تندرستى را تا پایان عمر به من بچشان و مرا در معرض سرزنش دشمنم قرار مده و او را بر من چیره مساز و بر گردنم مسلّط مکن‏ خدایا!اگر تو مرا حقیر و پست بدارى،پس چه کسى بلندم گرداند و اگر تو مرا بلند گردانى،پس کیست آن‏که مرا خوار کند و اگر هلاکم کنى،پس کیست آن‏که درباره بنده‏ات در برابر تو خود نماید؟یا از

کار او از تو پرس‏وجو کند؟
 
وَ قَدْ عَلِمْتُ أَنَّهُ لَیْسَ فِی حُکْمِکَ ظُلْمٌ وَ لا فِی نَقِمَتِکَ عَجَلَهٌ وَ إِنَّمَا یَعْجَلُ مَنْ یَخَافُ الْفَوْتَ وَ إِنَّمَا یَحْتَاجُ إِلَى الظُّلْمِ الضَّعِیفُ وَ قَدْ تَعَالَیْتَ یَا إِلَهِی عَنْ ذَلِکَ عُلُوّا کَبِیرا اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ فَأَعِذْنِی وَ أَسْتَجِیرُ

بِکَ فَأَجِرْنِی وَ أَسْتَرْزِقُکَ فَارْزُقْنِی وَ أَتَوَکَّلُ عَلَیْکَ فَاکْفِنِی وَ أَسْتَنْصِرُکَ عَلَى عَدُوِّی [عَدُوِّکَ‏] فَانْصُرْنِی وَ أَسْتَعِینُ بِکَ فَأَعِنِّی وَ أَسْتَغْفِرُکَ یَا إِلَهِی فَاغْفِرْ لِی آمِینَ آمِینَ آمِینَ .
 
با آنکه به یقین‏ مى‏دانم که نه در حکم تو ستمى است و نه در انتقامت شتابى،چه تنها کسى در انتقام شتاب مى‏کند که از دست‏دادن فرصت را مى‏هراسد و فقط کسى محتاج ستمگرى است که ناتوان است،و

حال آنکه تو اى خداى من!از این امور بسیار برترى.بار خدایا به‏ تو پناه مى‏آورم،پس پناهم ده و از تو امان مى‏جویم پس امانم ده و از توروزى مى‏طلبم پس روزى‏ام ده و اعتماد مى‏کنم‏ بر تو،پس تو خود مرا کافى باش،و براى غلبه بر دشمنم از تو یارى مى‏خواهم پس یارى‏ام ده،و از تو مدد مى‏جویم پس مرا مدد فرما، اى خداى من!دعایم را

بپذیر.بپذیر.بپذیر.
 
هفتم:در شب جمعه دعاى«کمیل»را بخواند[کمیل بن زیاد نخعى،از اصحاب امیر المؤمنین علیه السّلام

است که‏ حضرت به اصرار وى دعاى کمیل را انشاء و به او تعلیم فرمود]  
هشتم:در شب جمعه دعاى«اللّهمّ یا شاهد کلّ نجوى»را که در شب عرفه هم خوانده‏ مى‏شود،بخواند.
 

نهم:در شب جمعه ده مرتبه بگوید:
 
یَا دَائِمَ الْفَضْلِ عَلَى الْبَرِیَّهِ یَا بَاسِطَ الْیَدَیْنِ بِالْعَطِیَّهِ یَا صَاحِبَ الْمَوَاهِبِ السَّنِیَّهِ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ خَیْرِ الْوَرَى سَجِیَّهً وَ اغْفِرْ لَنَا یَا ذَا الْعُلَى فِی هَذِهِ الْعَشِیَّهِ.
 
اى کسی ‏که جود و بخشش توبه آفریدگان همیشگى است!اى آن‏که دو دست سخاوت خود را براى عطا گشوده‏اى!اى صاحب‏ عطاهاى گرانبها!بر

محمّد و خاندان او،نیکوخوترین مردمان درود فرصت،و ما را اى خداى بلندمرتبه‏ در چنین شبى بیامرز.
این ذکر شریف در شب عید فطر نیز خوانده می ‏شود.
 
دهم:در شب جمعه انار بخورد،چنانکه امام صادق علیه السّلام در هر شب جمعه میل میفرمود،و اگر هنگام خوابیدن بخورد،شاید بهتر باشد،چه آنکه روایت شده: هرکه وقت خوابیدن انان بخورد تا صبح در جان خود

ایمن خواهد بود.و سزاوار است هرگاه انار بخورد،در زیر آن دستمالى بگستراند که‏ هر دانه‏اى از ان بیفتد جمع کرده و بعد بخودرد و بهتر است دیگرى را در آن انار شریک نسازد.
 
شیخ جعفر ابن احمد قمى رحمه اللّه در کتاب، عروس از امام صادق علیه السّلام روایت کرده:هرکه ما بین دو رکعت نافله و فریصه صبح صد مرتبه بگوید:
 
سُبْحَانَ رَبِّیَ الْعَظِیمِ وَ بِحَمْدِهِ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ رَبِّی وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ
 
منزه است

پروردگار بزرگ من و به ستایش او را سزاست،از خدا،پروردگار خود،آمرزش مى‏طلبم و به سوى او باز مى‏گردم.
خدا در بهشت خانه‏اى براى او بنا کند.و شیخ طوسى و سید ابن طاووس و دیگران این دعا را ذکر کرده و گفته‏

اند:مستحب است در سحر شب جمعه این دعا خوانده شود:
 
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ هَبْ لِیَ الْغَدَاهَ رِضَاکَ وَ أَسْکِنْ قَلْبِی خَوْفَکَ وَ اقْطَعْهُ عَمَّنْ سِوَاکَ حَتَّى لا أَرْجُوَ وَ لا أَخَافَ إِلا إِیَّاکَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ هَبْ لِی ثَبَاتَ الْیَقِینِ وَ مَحْضَ الْإِخْلاصِ وَ شَرَفَ التَّوْحِیدِ وَ دَوَامَ الاسْتِقَامَهِ وَ مَعْدِنَ الصَّبْرِ وَ الرِّضَا بِالْقَضَاءِ وَ الْقَدَرِ یَا قَاضِیَ حَوَائِجِ السَّائِلِینَ یَا مَنْ یَعْلَمُ مَا فِی

ضَمِیرِ الصَّامِتِینَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ،
 
خدایا!بر محمّد و

خاندان او درود فرست و در این بامداد خشنودى خود را بر من ارزانى بدار،و ترس از خویش را در دلم جاى ده،و دلم را از غیر خود ببر،تا به غیر تو امید نبندم و جز از تو نترسم،خدایا!بر محمّد و خاندان او درورد فرست و مرا یقین استوار،و اخلاص بى‏شائبه و قدر خود،ببخش،اى برآورنده نیازهاى پرسندگان! اى آن‏که هرچه در نهاد

خاموشان مى‏گذرد مى‏داند!بر محمد و خاندانش درود فرست
 
وَ اسْتَجِبْ دُعَائِی وَ اغْفِرْ ذَنْبِی وَ أَوْسِعْ رِزْقِی وَ اقْضِ حَوَائِجِی فِی نَفْسِی وَ إِخْوَانِی فِی دِینِی وَ أَهْلِی إِلَهِی طُمُوحُ الْآمَالِ قَدْ خَابَتْ إِلا لَدَیْکَ وَ مَعَاکِفُ الْهِمَمِ قَدْ تَعَطَّلَتْ إِلا عَلَیْکَ وَ مَذَاهِبُ الْعُقُولِ قَدْ سَمَتْ إِلا إِلَیْکَ فَأَنْتَ الرَّجَاءُ وَ إِلَیْکَ الْمُلْتَجَأُ یَا أَکْرَمَ مَقْصُودٍ وَ

أَجْوَدَ مَسْئُولٍ هَرَبْتُ إِلَیْکَ بِنَفْسِی یَا مَلْجَأَ الْهَارِبِینَ،
 
و خواهشم

را برآور،و گناهم را بیامرز و روزى‏ام را وسعت بخش و نیازهاى درونى‏ام و حوائج براداران دینى‏ام و خانواده‏ام را برآورد،خداى من‏ آروزوهاى دور و سرکش جز نزد تو ناکام است،همّتهاى بلند جز آنکه بر گرد کوى تو گردد بیهوده باشد و راههاى خرد بسته است جز به سوى تو،پس تویى امید دلها و به سوى توست پناهگاه،اى گرامى‏ترین‏

مراد،و بخشنده‏ترین درخواست شده!با همه وجودم به سوى تو گریخته‏ام،اى پناهگاه گریختگان،
 
بِأَثْقَالِ الذُّنُوبِ أَحْمِلُهَا عَلَى ظَهْرِی لا أَجِدُ لِی إِلَیْکَ شَافِعا سِوَى مَعْرِفَتِی بِأَنَّکَ أَقْرَبُ مَنْ رَجَاهُ الطَّالِبُونَ وَ أَمَّلَ مَا لَدَیْهِ الرَّاغِبُونَ یَا مَنْ فَتَقَ الْعُقُولَ بِمَعْرِفَتِهِ وَ أَطْلَقَ الْأَلْسُنَ بِحَمْدِهِ وَ جَعَلَ مَا امْتَنَّ بِهِ عَلَى عِبَادِهِ فِی کِفَاءٍ لِتَأْدِیَهِ حَقِّهِ [أَنَالَ بِهِ حَقَّهُ‏] صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ لا تَجْعَلْ لِلشَّیْطَانِ عَلَى عَقْلِی

سَبِیلا وَ لا لِلْبَاطِلِ عَلَى عَمَلِی دَلِیلا.
 
با بارهاى گناه که‏ بر

دوش مى‏کشم،درحالى‏که براى رسیدن به تو یاورى نمى‏یابم جز آگاهى از اینکه تو نزدیک‏ترین کسى هستى که‏ امید جویندگان به اوست و آنچه را که نزد اوست راغبان آرزومندند،اى آن‏که خردها را به معرفت خویش شکوفا ساخت،و زبانها را به ستایش خود گشود و آنچه را بر بندگانش منّت گذارد،براى اداى حق خود بسنده ساخت،بر محمّد و

خاندان درود فرست و براى شیطان بر خردم راهى و به سوى باطل بر عملم راهنما و دلیلى قرار مده.
 
و به هنگام طلوع صبح

روز جمعه این دعا را بخواند:
أَصْبَحْتُ فِی ذِمَّهِ اللَّهِ وَ ذِمَّهِ مَلائِکَتِهِ وَ ذِمَمِ أَنْبِیَائِهِ وَ رُسُلِهِ عَلَیْهِمُ السَّلامُ وَ ذِمَّهِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ ذِمَمِ الْأَوْصِیَاءِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِمُ السَّلامُ

آمَنْتُ بِسِرِّ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِمُ السَّلامُ وَ عَلانِیَتِهِمْ وَ ظَاهِرِهِمْ وَ بَاطِنِهِمْ وَ أَشْهَدُ أَنَّهُمْ فِی عِلْمِ اللَّهِ وَ طَاعَتِهِ کَمُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ.
شب را صبح کردم در امان خدا و

امان فرشتگان و امان پیامبران و فرستادگان او(درود بر آنان باد)،و امان محمّد(درود خدا بر او و خاندان او باد)،و امانهاى جانشینیان خاندان محمّد(درود بر آنان باد)،ایمان آوردم‏ به نهان خاندان محمّد(بر ایشان درود باد)و ظاهر و باطن ایشان،و گواهى مى‏دهم که همانا ایشان در معرفت به خدا و طاعت او همچون محمّد(درود خدا بر او و خاندان

او)هستند.
روایت شده:هرکس پیش از نماز صبح روز جمعه سه مرتبه بگوید:
 
أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِی لا إِلَهَ إِلا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ.
 
آمرزش می‏جویم از خداى که شایسته پرستشى جز آن زنده پاینده نیست و به سوى او باز

میگردم.
گناهانش آمرزیده شود هرچند از حباب نشسته بر دریا بیشتر باشد
منبع:emametanha.persianblog


در ادامه بخوانیدشب جمعه و اعمال شب جمعه (قسمت اول)فضیلت های روز و شب جمعهدعای پر فضیلت مخصوص شب جمعهفضیلت شب و روز جمعه

اعمال شب جمعه (قسمت دوم)