ورزش دانش آموزان درهوای سرد
مجموعه: ورزش عمومی
مادر با نگرانی از علی که از مدرسه تازه برگشته می‌پرسد: “دوباره سرما خوردی؟!” و قیافه‌اش را در هم می‌کشد. علی کنار بخاری دراز می‌کشد و بی‌حال می‌گوید: “هوا خیلی سرد بود و ما هم ورزش داشتیم و مجبور بودیم توی حیاط ورزش کنیم.” مادر با شنیدن این جمله سرخ می‌شود و می‌گوید: “می‌دانم فردا چه کار کنم”.
فردا که می‌شود مادر علی برای شکایت از معلم ورزش راهی مدرسه می‌شود، اتفاقی که شاید برای شما هم در این روزها افتاده باشد.
اما واقعا کار درست در زنگ ورزش، آن هم در فصول سرد سال چیست؟
قبل از هر چیز باید بدانید تحرک بدنی یکی از عواملی است که در حفظ سلامتی افراد تاثیرات فراوانی دارد و افراد باید روزانه در برنامه زندگی خود ساعاتی را به این امر اختصاص دهند.
دانش‌آموزان هم از این قضیه مستثنی نیستند، زیرا ورزش هم در سلامت جسمی و روانی و هم در پیشرفت تحصیلی آنها نقش به سزایی دارد. بر این اساس زنگ ورزش در بین ساعاتی که دانش‌آموز در مدرسه به سر می‌برد قرار داده شده است و اعتقاد بر این است که باید به شکل اصولی، آموزش‌های لازم در این خصوص صورت گیرد. یکی از این اصول، زمان و نحوه ورزش در هوای سرد می‌باشد که به لحاظ علمی، مستلزم توجه فراوانی است.
تغییرات بدن در فصل سرد
در ابتدا باید بدانیم که فیزیک بدن در اثر سرما چه تغییراتی می کند و ورزش تا چه حدی در رفع این حالات موثر است؟
در هنگام سرما، عضلات بدن معمولا منقبض می شوند و فشار خون به دلیل انقباض رگ‌ها کاهش می‌یابد، در نتیجه اکسیژن‌رسانی به بافت‌های بدن کم می شود و فرد احساس سرما می‌کند.
لذا در فصل سرما توصیه می‌شود که دانش‌آموزان به آرامی بدن خود را گرم کنند تا عضلات طول اولیه خود را پیدا کرده، فشار خون افزایش یابد و با افزایش جریان خون، درجه حرارت بدن نیز بالا برود.
همان گونه که ذکر شد این امر باید به آرامی صورت بگیرد، زیرا حرکات شدید ورزشی باعث ایجاد خستگی زودرس در دانش‌آموز می‌شود و در نتیجه بهره ی کافی را از ساعات ورزش نمی برد. همچنین این گونه حرکات، باعث گرفتگی عضلات و یا وارد آمدن آسیب‌های جدی‌تری به عضلات می‌شود. در نتیجه توجه به اصول گرم کردن آهسته ی بدن قبل از انجام حرکات ورزشی شدید، باعث پیشگیری از ایجاد این گونه آسیب‌ها می‌گردد.
ورزش در هوای سرد چه فایده‌ای دارد؟
محققان معتقدند که در صورت رعایت نکات مطرح شده درباره ی ورزش و فعالیت بدنی در هوای سرد، مقاومت بدن در سایر فصول نسبت به انجام حرکات ورزشی حتی از نوع سنگین بالاتر می‌رود و بدن بهتر می‌تواند خود را با شرایط موجود تطبیق دهد. همچنین علاوه بر بالا رفتن استقامت، قدرت بدنی فرد نیز افزایش می‌یابد.
زنگ ورزشاما در این میان نباید فراموش کرد پوشش مناسب هم بسیار مهم و تاثیر گذار است و داشتن یک پوشش مناسب جهت حفظ گرمای تولید شده توصیه می‌شود.
این پوشش باید طوری باشد که مانع اجرای حرکات ورزشی نشود و دانش‌آموز را حین انجام فعالیت به دردسر نیندازد.
پوشش‌هایی مانند کلاه، هدبند، دستکش و همچنین پوشیدن بادگیر در مواقعی که شدت باد زیاد است، مواردی هستند که می‌توانند تا حد زیادی گرمای ایجاد شده در حین حرکات ورزشی را حفظ نمایند.
البته دانش‌آموز باید از توقف‌های طولانی مدت خودداری نماید و به طور مدام تحرک داشته باشد.
پس از انجام ورزش چه باید کرد؟
فرض کنیم تمام موارد بالا مورد توجه قرار گرفت، اما نکته مهم تری هم باقی می ماند و آن این است که پس از اتمام فعالیت ورزشی، به دلیل عرق کردن و وجود هوای سرد، دانش‌آموز بیشتر در معرض سرماخوردگی قرار می‌گیرد و باید سریعا به یک مکان گرم‌تر هدایت شود تا به راحتی بتواند لباس‌های خود را عوض کند و در اینجا به اولیا و دانش آموزان توصیه می‌شود که بعد از ورزش نه تنها تا یک ربع پوشش خود را کم نکنند، بلکه به جای گرمی مانند کلاس درس بروند تا به دمای میانگین هوا برسند.
غذاهای گرم برای ورزش
غیر از پوشش مناسب باید بدانید از آن جایی که انجام حرکات ورزشی نیاز به انرژی بیشتری دارد و در هوای سرد این نیاز بیشتر می‌شود، دانش آموزان باید حتما در این روزها که مسابقات ورزشی دارند و یا زنگ اول مدرسه را با ورزش شروع می‌کنند، مصرف صبحانه ی کامل و استفاده از چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها را فراموش نکنند. صبحانه‌ای متشکل از نان و تخم‌مرغ و یا نان و کره عسل به همراه میوه و آجیل که می‌تواند انرژی موردنیاز بدن را به شکل بهتری تامین نماید.
دانش‌آموزانی که ورزش برایشان خط قرمز دارد
دانش‌آموزان مبتلا به آسم در کلیه فصول، مخصوصا در فصل سرما باید در زمینه ورزش کردن مورد توجه قرار بگیرند، زیرا همان گونه که گفته شد در هوای سرد به دلیل کاهش جریان خون، اکسیژن در دسترس اندام‌ها کاهش می‌یابد و در دانش‌آموزان مریض می‌تواند به ایجاد حملات آسم منجر گردد.
لذا دانش آموزن آسمی در این زمینه باید مورد مراقبت قرار بگیرند و حتما با پزشک معالجشان در این زمینه صحبت شود و دستورالعمل لازم هم به دانش آموز و هم به مربی ورزش داده شود.
منبع:هفته نامه سلامت
