آداب خاص توبه و استغفار
مجموعه: احکام دینی
حقیقت توبه، پشیمانی قلبی است؛ پشیمانی که در عمل خود را نشان می دهد
آداب خاص توبه و استغفارامام صادق (علیه السلام) میفرماید: «هر بندهای که گناهی کرد، پس برخیزد و طهارت کند (وضو بگیرد) و دو رکعت نماز بخواند و از خداوند طلب آمرزش نماید، بر خدا است که توبهاش را بپذیرد، چون خود فرموده است: هر کس کار زشتی کند یا به خودش ستم نماید، پس استغفار کند، خدا را آمرزنده و مهربان مییابدحقیقت توبه، پشیمانی قلبی است؛ پشیمانی که در عمل خود را نشان میدهد که مهمترین نمُود آن انجام واجبات و تدارک و قضای آن چه عمل نشده و ترک محرّمات است. با همین مقدار توبه تحقق پیدا میکند. توبه آداب خاصی دارد که باید آن را از مستحبات توبه دانست که عبارتند از: ۱- سه روز روزه گرفتنامام صادق(علیه السلام ) میفرماید: توبه نصوح که خداوند به آن امر فرموده، روزه گرفتن روز چهارشنبه و پنجشنبه و جمعه است. (۱) ۲- غسل توبهپیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) میفرماید: بندهای نیست که گناهی کند (هر چه و هر اندازه که باشد) سپس پشیمان شود و توبه کند مگر این که خداوند به مغفرت و آمرزش به او نظر کند، سپس پیامبر به شخصی که میخواست توبه کند فرمود: «برخیز و غسل کن و برای خدا سجده نما». (۲) ۳- خواندن دو یا چهار رکعت نمازامام صادق (علیه السلام) میفرماید: «هر بندهای که گناهی کرد، پس برخیزد و طهارت کند (وضو بگیرد) و دو رکعت نماز بخواند و از خداوند طلب آمرزش نماید، بر خدا است که توبهاش را بپذیرد، چون خود فرموده است: هر کس کار زشتی کند یا به خودش ستم نماید، پس استغفار کند، خدا را آمرزنده و مهربان مییابد». (۳)
اگر کسی این عمل را در غیر این ماه به جا آورد، چگونه است؟ حضرت فرمود: مثل همان است که بیان کردم. این کلمات را جبرئیل در شب معراج به من یاد داد
در روز یکشنبه ماه ذی القعده رسول خدا(صلی الله علیه و آله) به یارانش فرمود: کیست که بخواهد توبه کند؟ گفتند: همه میخواهیم توبه کنیم، حضرت فرمود: غسل کنید و وضو بگیرید و چهار رکعت نماز بخوانید. در هر رکعت پس از حمد، سوره قل هو الله را سه مرتبه و قل اعوذ برب الناس و قل اعوذ برب الفلق را یک مرتبه بخوانید، پس هفتاد مرتبه استغفار کنید و آخرش بگویید:لا حول و لا قوه الا باالله العلی العظیم، نیز این دعا را بخوانید: یا عَزِیزُ، یا غَفّارُ، اغْفِرلی ذُنُوبِی وَ ذُنُوبَ جَمِیعِ الْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ فانه لا یغْفِرُ الذُّنُوبَ اًّلاّ أنْتَ ؛ هر کس از امت من این عمل را به جا آورد، از آسمان ندا میشود که توبهات پذیرفته و گناهانت آمرزیده شد.اصحاب گفتند: اگر کسی این عمل را در غیر این ماه به جا آورد، چگونه است؟ حضرت فرمود: مثل همان است که بیان کردم. این کلمات را جبرئیل در شب معراج به من یاد داد. (۴)
بیشتر بخوانید: نماز توبه
۴- دعاهای توبهمناسب است کسی که میخواهد توبه کند، دعاهای توبهای را که از ائمه معصومین وارد شده است، به ویژه دعاهای صحیفه سجادیه، مخصوصاً دعای ۳۱ و یا مناجات خمسْ عشر، به خصوص مناجات تائبین را بخواند. ۵- استغفار (درخواست بخشش)قرآن مجید میفرماید: «وَ یا قَوْمِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکمْ ثُمَّ تُوبُوا اِلَیهِ؛ ای قوم، از خدا آمرزش بخواهید، سپس به سوی او توبه کنید». (۵) پی نوشت ها:۱٫ محمد بن الحسن الحر العاملی، وسائل الشیعه، مؤسسه آل البیت، قم، ۱۴۰۹ ه. ق، ج ۱۱، ص ۳۶۲٫۲٫ المحدث النوری، مستدرک الوسائل، مؤسسه آل البیت، قم، ۱۴۰۸ ه. ق، ج ۲، ص ۵۱۳٫۳٫ وسائل الشیعه، ج ۱۱، ص ۳۶۳٫۴٫ سید بن طاووس، الاقبال، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ۱۳۶۷ ه ش، ص ۳۰۸٫۵٫ هود (۱۱) آیه ۳ و ۵۲ و ۹۰٫بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیانمنبع : مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی
در ادامه بخوانیدبه تأخیر انداختن توبه، تا کی مجاز هستیم؟حر بن یزید ریاحی و شهادت در کربلاسه گام تا رسیدن به رحمت الهیآیا همه گناهان بخشیده میشوند؟برخی از گناهان نعمت را تغییر میدهندختم مجرب یا علی برای رفع گرفتاری