آشنایی با اصول آهنگسازی



آشنایی با اصول آهنگسازی

مجموعه: هنر و هنرمند

 عمل اهنگسازی و تنظیم قطعات موسیقی یکی از پیچیده ترین علوم است
 
آهنگسازی به فرایند ایجاد یک قطعه جدید موسیقی می‌گویند. کسانی که آهنگسازی می‌کنند را آهنگساز می‌نامند. آهنگسازی در واقع عمل درک یک قطعه، هنر خلق آن و ایجاد نهایی آن است. یک قطعه‌ی موسیقی در فرم آهنگسازی از طریق نت‌نویسی یا یک رویداد صوتی منفرد بوجود می‌آید. ساختهٔ موسیقایی اگر قبل از اجرا ساخته شده باشد، می‌تواند از طریق حافظه، از طریق نت نوشته شده، یا ترکیبی از هر دوی اینها اجرا گردد. ساخته‌های موسیقایی دربرگیرنده عناصر موسیقایی‌ست که به‌طور گسترده از فردی به فردی دیگر و میان فرهنگ‌ها متفاوت است. بداهه‌نوازی نیز هنر ساخت موسیقی در حین اجراست.
 
آهنگسازی هنری است که با خلق و تولید اثر سروکار دارد از آنجا که انسان ذاتا علاقه دارد خود خلاق باشد اکثر علاقه مندان به موسیقی گرایش بسیار زیادی به آهنگسازی و به طبع آهنگساز شدن دارند.برخلاف باور عمومی آهنگسازی  صرفا به ساخت یک ملودی ختم نمی شود یک آهنگساز باتوجه به دانش موسیقیایی خود یک اثر هنری را می سازد اثری که در آن ساختار هارمونیکی،همراهی مناسب و… وجود دارد.
 
آهنگسازی در واقع نقاشی صدا است براساس همین تعبیر کسی که می تواند با تکنیک ها و ذوق خود یک تصویر زیبا را در ذهن شنونده ایجاد کند آهنگساز است در واقع آهنگساز یک نقاش صداست!
در سطح غیر حرفه ای معمولا تمام مراحل اهنگسازی و تنظیم توسط یک شخص انجام می شود که این اغلب باعث ضعف اثر تولیدی می شود. باید توجه داشت در آهنگسازی نیاز به ذوق و هنر است اما تنظیم نیاز به آموزش دارد . آموختن تئوری موسیقی نیز از لوازم تنظیم موسیقی است. اما بطور کلی عمل اهنگسازی و تنظیم قطعات موسیقی یکی از پیچیده ترین علوم است.
 

آهنگسازی به فرایند ایجاد یک قطعه جدید موسیقی می‌گویند

در این حین تنها با اجرای چند کورد ممکن است احساسی که به شنونده موزیک دست می دهد تغییر کند. متاسفانه در سالهای اخیر شاهد این هستیم که آهنگساز در هنگام تنظیم اثر تازه به فکر خلق شعر و ملودی می پردازد. این اتفاق موجب سطحی شدن موسیقی تولید شده خواهد شد. چون لایه های موزیک روی یک بیس محکم و معنی دار واقع نشده است.
 
آهنگسازی و تنظیم باید روی یک بیس محکم و معنی دار پایه گذاری شود که شامل شعر مطلوب، آهنگسازی با ذوق و تنظیم خلاقانه است. آهنگساز به تنهایی نمی تواند خالق کل موسیقی باشد. پس در فرایند اهنگسازی و تنظیم بهتر است که کار ساخت اهنگ بطور گروهی و مشورتی توسط افراد با معلومات انجام پذیرد.
 

آهنگسازی و تنظیم باید روی یک بیس محکم و معنی دار پایه گذاری شود 
 
مراحل آهنگسازی :
در موسیقی پاپ و مشتقات آن ابتدا مطابق ترانه آهنگسازی توسط ساز زنده (گیتار کلاسیک یا پیانو) توسط آهنگساز صورت گرفته،کوردها (آکوردها) و ملودی استخراج میگردد ، که این مراحل (فرآیند اولیه آهنگسازی) میتواند در حضور صاحب اثر  صورت پذیرد . قبل از هر چیز یک آهنگساز باید به علم و دانش موسیقی تسلط کافی داشته باشد و با سازشناسی، هارمونی، کنترپوان، رهبری ارکستر و… آشنا باشد.
 
آهنگساز باید حتما توانایی نواختن حداقل یک ساز را داشته باشد و با ساز پیانو آشنا باشد. زیرا آهنگساز معمولا هنگام ساخت یک قطعه از ساز استفاده می‌کند و لحن و حس و حال قطعه را نیز اعمال می‌کند. البته قابل ذکر است که نواختن ساز اجبار نیست و یک آهنگساز می‌تواند با توجه به دانش موسیقایی‌اش و تنها با زمزمه کردن نیز آهنگسازی کند. 
 
یک آهنگساز قبل از اقدام به ساخت آهنگ باید سبک مورد نظرش را انتخاب کرده و مشخص کند که قطعه در چه سبکی یا چه دستگاهی قرار است نوشته شود و یا با چه صدا و لحنی قرار است خوانده شود. همچنین باید مشخص کند که آیا قطعه دارای متن و شعر هم هست یا نه. پس از مشخص کردن سبک، باید در مورد فرم آهنگسازی تصمیم بگیرد. قطعات موسیقی اغلب شامل قسمت‌هایی یکسان، بخش‌های تکراری یا فرم‌هایی متفاوت از یکدیگر است. پس آهنگساز باید قسمت‌های مختلف قطعه را مشخص کند.
 

آهنگسازی هنری است که با خلق و تولید اثر سروکار دارد
 
مرحله‌ی بعدی نوشتن ایده‌هاست. آهنگساز باید هر ایده‌ی کوچکی که به ذهنش می‌رسد را یادداشت کند یا از ضبط کننده‌های صدا،کامپیوتر، مینی دیسک و… برای ضبط ایده‌ها و جملات کوتاه و کوچک خود استفاده نماید. پس از نوشتن ایده‌ها و جملات آهنگساز باید آن‌ها را با دقت بیشتری بررسی و تحلیل کند و کم و کاستی‌ها را اصلاح نماید. آهنگساز باید در صورت نیاز جملات را کم و زیاد و در جا‌هایی که لازم است تکرار شود، آنها را تکرار کند. 
 
اعمال بخش کانتراست. تقریبا می‌توان گفت که همه‌ی سبک‌های موسیقی دارای یک بخش کنتراست یا تضاد است، زیرا به قطعه‌ی موسیقی هیجان می‌دهد و توجه شنونده را جلب می‌کند. برای این کار می‌توان یک ریتم متفاوت را اعمال کرد. نهایتا باید محصول نهایی را جمع بندی کنید. در این مرحله باید به فرم اصلی قطعه فکر کرد و با کمک دانش موسیقایی و هارمونی، جمع بندی قطعه و نت نویسی نهایی آن را انجام داد.
 

 آهنگساز باید هر ایده‌ی کوچکی که به ذهنش می‌رسد را یادداشت کند
 
 
گردآوری:بخش فرهنگ و هنر بیتوته


از دنیای هنر و هنرمندان بیشتر بدانیدبیوگرافی علی لُهراسِبی + تصاویر علی لُهراسِبیبیوگرافی نادر مشایخی (فرزند جمشید مشایخی)