استخر و بهداشت استخر
مجموعه: پیشگیری بهتر از درمان
بهداشت استخر
استخر و بهداشت استخر
بهداشت استخر-شنا یکی از ورزش ها و سرگرمی های بسیار مناسب و لذت بخش برای کلیه افراد در سنین مختلف، به ویژه در فصل گرما محسوب می شود.
این تفریح سالم نه تنها در هوای گرم تابستان، بلکه در روزهای سرد زمستان نیز طرفداران زیادی دارد. آن چه در همه استخرها باید مورد توجه قرار گیرد، مسائل بهداشتی به ویژه پاکیزگی آب و تجهیزاتی است که باید به طور کامل تحت نظارت و کنترل قرار گیرند.
استخر شنا به حجم مشخصی از آب اطلاق می‌شود که معمولاً در یک فضا با ابعاد و اندازه مشخص محصور شده است. آب استخرها معمولاً از منابع آب آشامیدنی هستند که با اضافه کردن مواد گندزدا تصفیه شده‌اند. استخرهای شنا به یکی از سه شکل پر و خالی شونده، با گردش آب و یا با جریان مداوم آب وجود دارند.
استخر شنا محل مناسبی برای انتقال بیماریهای عفونی و پوستی می‌باشد. اهمیت بهداشت آب استخرهای شنا در رابطه با کیفیت میکروبی و شیمیایی آن می‌باشد.استخرها بعلت اینکه در یک مدت زمان محدود به طور همزمان مورد استفاده تعداد زیادی از افراد قرار می‌گیرند همیشه با مسائل و خطرات بهداشتی همراه می‌باشند. چنانچه منبع تأمین کننده آب استخر کاملاً سالم هم باشد، ورود حتی مقادیر جزیی باکتریهای پاتوژن (بیماریزا) توسط شناگران احتمال خطر عفونت را به همراه دارد. از بین بیماریهای منتقله از طریق شنا می‌توان به تب تیفوئید، دیسانتری، تراخم لیپتوسپیروزیس، کرمهای حلقوی، عفونت‌های پوستی، خارش شناگران، عفونت سینوسها، عفونت گوش و گلو اشاره کرد.
● رعایت نکات و مقررات بهداشتی توسط شناگران در استخرهابه منظور پیش گیری از بیماری ها، ضرورت دارد که شناگران به دستورات و نکات بهداشتی زیر توجه کنند:۱) شناگران موظف هستند که قبل از ورود به استخر، بدن خود را با آب گرم و صابون بشویند. همچنین بعد از استفاده از آب استخر همین عمل را انجام دهند تا از آلودگی های احتمالی پیش گیری به عمل آید.۲) قبل از ورود به استخر، حتما پاهای خود را در حوضچه ضد عفونی به مدت یک دقیقه قرار دهند.۳) شناگران قبل از ورود به استخر، باید مثانه خود را تخلیه کنند.۴) در صورت استفاده از توالت در محوطه استخر شنا، شناگر می باید قبل از ورود به استخر، بدن خود را با آب و صابون بشوید و از حوضچه کلر عبور کند.۵) شنا گر از ورود به استخری که به طور کامل پر آب نیست و یا نجات غریق در محوطه نیست، خودداری کند.۶) شناگران از بردن مواد غذایی، ظروف مختلف به ویژه شیشه به محوطه استخر خودداری کنند.۷) هر شناگر باید دارای وسایل اختصاصی شنای تمیز باشد.
● شرایط مطلوب آب استخر(بهداشت استخر)بعضی از پارامترهای شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی که در کیفیت آب استخرهای شنا مورد توجه می‌باشند عبارتند از :
۱٫ PH آب استخر : PH درجه اسیدی و بازی آب را نشان می‌دهد. PH مناسب آب استخرهای شنا بین ۸-۲/۷ توصیه شده است. خورندگی سطوح، ایجاد لک، تحریک و سوزش چشم و پوست شناگران از اثرات PH پایین و رسوب‌گذاری، کاهش کارایی کلر برای گندزدایی، کدر شدن آب استخر (حالت ابری)، تحریک و سوزش چشم و پوست از اثرات PH بالا در آب استخرهای شناست.
۲٫ دمای آب استخر: در استخرهای سرپوشیده، کنترل دمای آب استخر و محیط آن (هوای استخر) دارای اهمیت است. توصیه می‌شود دمای هوای استخر حدود ۳ درجه سانتیگراد گرمتر از دمای آب استخر باشد. دمای پیشنهاد شده برای آب استخر برای استفاده عموم ۲۷، درجه مطلوب ۲۴-۲۳ و در وضعیت ایده آل ۲۸-۲۶ درجه سانتیگراد می‌باشد.دما نباید بیشتر از ۲۹ درجه باشد چرا که شنا کردن در آبهای بالای ۳۰ درجه ممکن است موجب وقفه تنفسی در فرد گردد.
بهداشت استخر
۳٫ شفافیت آب استخر: شفافیت از مهمترین ویژگیهای ظاهری آب استخرهای شنا می‌باشد و از جنبه‌های زیر حائز اهمیت است:- عدم وجود ذرات معلق و کلوئیدی در آب استخر که مانع تماس مستقیم و مناسب عامل گندزدا با میکروارگانیسم‌ها می‌شود.
– افراد قادر خواهند بود عمق آب استخر را تخمین بزنند و از وجود خطرات احتمالی به آسانی مطلع شوند و می‌توانند با اطمینان خاطر در آب استخر شنا نموده و شیرجه بزنند.
– ایجاد شرایط دلپذیر، خوشایند و مطلوب در آب استخر به همراه جنبه‌های زیبا شناختی برای استفاده‌کنندگان.شفافیت آب استخر باید به حدی باشد که یک صفحه سیاه و سفید به قطر ۱۵ سانتیمتر، در عمیق‌ترین نقطه استخر به راحتی دیده شود.
۴٫ مشخصه های میکروبی در استخر: کیفیت میکروبی آب استخرهای شنا مهمترین عامل در استفاده سالم از استخر می‌باشد. اکثر میکروارگانیسم‌هایی که در آب استخر یافت می‌شوند، خطرناک نیستند.به علاوه در فرآیند گندزدایی و تصفیه، تمامی میکروارگانیسم‌ها که شامل باکتریها، ویروسها، جلبکها و قارچ‌ها می‌باشند نابود می‌شوند.مسئله عمده، آلودگی ثانویه ناشی از تماس ترشحات دهان، بینی، پوست و دفع ادرار می‌باشد.
برای گندزدایی آب استخرهای شنا روشهای متعددی مانند استفاده از کلر، برم، ید، سیانورات‌های کلره و لامپ‌های اشعه ماوراء بنفش استفاده می‌شود.
در حال حاضر کلر گزینه انتخابی برای گندزدایی آب استخرهاست. بخشی از کلر اضافه شده صرف اکسیداسیون مواد آلی و معدنی موجود در آب استخر شده و مابقی صرف گندزدایی آب استخر می‌شود. جهت اطمینان از گندزدایی آلودگی‌های ثانویه همواره باید مقداری کلر آزاد باقیمانده در آب وجود داشته باشد. توصیه می‌شود میزان کلر آزاد باقیمانده حداقل ۶/۰ میلی گرم در لیتر باشد.
این میزان کلر در PH بین ۶/۷-۲/۷ باعث ایجاد نتایج باکتریولوژیکی رضایت بخش خواهد شد. اما عملاً بین ۳-۱ میلی گرم در لیتر کلر آزاد باقیمانده مورد نیاز است. چرا که افزایش آلودگی‌های احتمالی به همراه نوسانات PH که کارایی کلر را محدود می‌کند، نیاز به کلر بیشتر را ضروری می‌نماید.
تحریک و سوزش چشم ممکن است بر اثر شنا در آب با PH کمتر از ۴/۷ همراه با حضور کلر ترکیبی باقیمانده (کلرآمین) اتفاق افتد.آب حوضچه پاشویه باید حداقل حاوی ۱۵ میلی گرم در لیتر کلر باشد. تماس کوتاه مدت پا با آب حوضچه اطمینان کافی جهت گندزدایی ایجاد نخواهد کرد. کلر علاوه بر غلظت، نیاز به زمان کافی برای اثرگذاری دارد. اگر چه غلظت بالای کلر در حوضچه نیاز به زمان را محدود کرده است اما یک مکث چند ثانیه‌ای در حوضچه ضروری به نظر می‌رسد.پرهیز از شنا در مواقع ابتلا به بیماریهای عفونی و مسری (پوستی، گوارشی و تنفسی) کمترین انتظاری است که از افراد مراجعه کننده به استخرهای شنای عمومی وجود دارد چرا که امکان سرایت بیماری به دیگر استفاده‌کنندگان وجود خواهد داشت.
شناگاههای طبیعی (رودخانه‌ها، چشمه‌ها، دریا، سدها و …)شناگاههای طبیعی در فصل تابستان ممکن است جهت شنا مورد استفاده قرار گیرند، همه ساله موارد زیادی از غرق شدن شناگران در دریا، رودخانه‌ها و دیگر محلهای مورد استفاده اتفاق می‌افتد که عمدتاً ناشی از بی‌توجهی افراد به رعایت نکات ایمنی است. بنابراین مسئله اساسی در استفاده از شناگاههای طبیعی توجه به حفظ ایمنی شناگران است.
به لحاظ بهداشت و سلامت نیز آب این مناطق ممکن است حاوی آلاینده‌های میکروبی، شیمیایی و فیزیکی باشد. با آغاز فصل گرما و حضور مردم در شناگاههای طبیعی، موارد زیادی از ابتلا افراد به بیماریهای منتقله از آب گزارش می‌شود. بدیهی است که تماس با آبهایی که هیچگونه اطمینانی جهت عدم وجود باکتری، قارچ و … در آنها وجود ندارد ممکن است سبب ابتلا به بیماریهای گوارشی و پوستی گردد.آلودگی‌های زیست محیطی نکته قابل توجه دیگری است که باید مد نظر قرار گیرد. آلاینده‌های شیمیایی (مانند سرب و جیوه) ناشی از تخلیه فاضلاب و یا پساب کارخانه‌ها در بالا دست رودخانه‌ها و آبریزها ممکن است سبب ایجاد مشکل گردد.قبل از استفاده از هر آبی جهت شرب، شنا، تفریح و یا هر مورد دیگر باید جنبه‌های ایمنی بهداشتی در ابعاد سلامت فردی و زیست محیطی مورد توجه قرار گیرند.منبع:mardomsalari.com،his.ut.ac.ir
ازدست ندهید:
قبل و بعد از شنا در استخر حتما دوش بگیرید
آبا تا به حال به فواید شنا فکر کرده اید؟
اولین استخر مخصوص نوزادان در جهان
بیشتر بخوانید تا سالم بمانیداصول مراقبت از چشم پس از لیزیک
