بند بازی به سبک گیلانی

بند بازی به سبک گیلانی



بند بازی به سبک گیلانی

مجموعه: بازیهای محلی

«لافند بازی» یک نمایش یا بازی جذاب سنتی عامیانه گیلان است
  
«لافند بازی» یک نمایش یا بازی جذاب سنتی عامیانه گیلان و مانند بند بازی سیرک است. نمایشی که در جشن هایی مانند عروسی، عید نوروز یا بازارهای هفتگی روستاهای گیلان اجرا می شود و در روستاهای جلگه ای ایران طرفداران فراوانی دارد.
 این نمایش در میان مردم محبوبیتی ویژه دارد. پیشینه تاریخی آن ریشه در گذشته های دور دارد و ویژگی های جغرافیایی و نوع زندگی اجتماعی در منشا شکل گیری آن بی تاثیر نبوده است. لافند بازی با نام های طناب بازی، ریسمان بازی و رسن بازی نیز نامیده می شود.
زمان مراسم بندبازیزمان اجرای نمایش لافندبازی در فصل تابستان (اوایل تیر تا اواخر مرداد)  و در پاییز (مهر و ابان) و در ایام نوروز و سیزده بدر، در جشن ها و اعیاد و در برخی عروسی ها برگزار می شود. در سال های اخیر در مراسم و جشن های دولتی نیز از این نمایش استفاده می شود. این نمایش در شرایط جوی بد و هوای بارانی، در ایام کار و فعالیت کشاورزی، در ایام سوگواری مذهبی و ماه های محرم و صفر و رمضان انجام نمی شود.
 
بند بازی مانند بند بازی سیرک است
  اعضای گروه نمایشگروه لافندبازی از افراد زیر تشکیل می شود: 1- پهلوان که  اصلی ترین فرد نمایش است و بر روی طناب با پای برهنه راه می رود و برای تعادل خود چوبی بزرگ به نام لنگر در دست می گیرد. هرچه تسلط او بر طناب بیشتر و عملیات او متنوع تر باشد ، محبوبیت او بیشتر است. 2-یالانچی: که دستیار پهلوان است وسایل لازم را در اختیارش قرار می دهد . همچنین میدان را تا آماده شدن پهلوان آماده می سازد یعنی اصلاحاً گرم می کند و به او شیطانک یا شیطان یا میان غوله  نیز می گویند و در جمع آوری هدایای نقدی تماشاگران موسوم به دوران شرکت فعال دارد . 3-سرناچی(نوازنده سرنا) 4-نقاره چی(دهن زن و نقاره زن) 
ابزار لافند بازی ابزار اصلی لافند بازی از وسایل زیر تشکیل می شود: 1- لافند (طناب (که معمولا از جنس کنف است 2-  چهار تیر چوبی از چوب های جنگلی یا لولهٔ آهنی (5/2اینچ) که هر کدام در حدود 5 متر طول دارد.3- لنگر :چوبی است که از دو نیمه 3 متری تشکیل شده و طول آن حدود 5 تا 5/5 متر است و با یک بست فلزی به یکدیگر وصل شده است. لنگر که لافند باز تعادل خود را بر روی طناب به وسیله آن حفظ می کند، اغلب از چوب درختان جنگلی است.

لباس مخصوص لافندبازی نوعی لباس پهلوانی است که بی شباهت به لباس زورخانه ای نیست
لباس مخصوص لباس مخصوص لافندبازی نوعی لباس پهلوانی است که بی شباهت به لباس زورخانه ای نیست. این لباس سبک و چسبان است که بنا به سلیقهٔ بندبازان، تزئینی روی آن انجام شده است. پهلوانان برای جلوگیری از چشم زخم، دعاهایی بر بازوی خود می بندند. لباس یالانچی ها شبیه لباس حاجی فیروز است . پیراهن قرمز، شلوار زرد یا سیاه با کمربند و کلاه بوقی و شیطانی که زنگوله ای روی آن آویزان است. یالانچی صورتش را با ذغال یا مواد رنگی سیاه می کند.
نحوه اجرای نمایشدر این نمایش که اغلب در فضای آزاد و در میدان هر محل انجام می گیرد ، پهلوان در حالی که حمد و ثنای خدا و ذکر مناقب حضرت علی (ع) را می گوید ، بالا می رود و با چوبی که برای حفظ تعادل در دست می گیرد ، از روی طناب عبور می کند و با اجرای حرکات نمایشی متنوع را سرگرم می کند. در همین موقع شیطانک نیز با حرکات خنده دار و تقلید حرکات پهلوان مردم را می خنداند و نوازندگان سرنا و نقاره با نواختن آهنگ های شاد محلی فضا را شاد و هیجان انگیز می کنند. لافند باز اغلب مزد خود را از ٜطریق دوران دریافت می کند؛ مگر آنکه قبلا با صاحب مجلس برای دریافت مزد، قراردادی بسته باشد. شیوهٔ خبرکردن مردم در گذشته با نواختن نقاره بود و در سال های اخیر به وسیله بلندگو و یا چاپ پوسترهای آگهی و تبلیغاتی انجام می شود. 
 
لنگر که لافند باز تعادل خود را بر روی طناب به وسیله آن حفظ می کند، اغلب از چوب درختان جنگلی است
  عملیات متنوع پهلوانان بر روی طنابعملیاتی که پهلوان ها بر روی طناب عملیاتی نیز انجام می دهند که عبارتند از:
 شروع بندبازی با نرمش پا و دو گام و دو شاخه زدن دو ضرب و سه ضرب است . بهترین نوع بازی به عقیده پهلوانان ، همان دو گام و دو شاخه زدن است.
 کشتی گیله مردی با یالانچی: یالانچی وارد میدان شده و عربده جویی می کند. پهلوان پس از او وارد میدان می شود و می خواهد بالای طناب برود، در این هنگام  یالانچی جلوی او را می گیرد و با حرکات خنده آور مانع این کار می شود. پهلوان با او کشتی می گیرد، یالانچی را زمین می زند و بالای طناب می رود.شعر خوانی: پهلوان بالای طناب می رود و شعری می خواند که در میان لافندبازان به نام فهلویات مشهور است و یالانچی تقلید پهلوان را در می آورد. شعری به این مضمون: الله به الله زدم/ خیمه به دشت کربلا زدم/ آب آمد خیمهٔ ما را ببرد/ دست بر دامان علی ولی الله زدم/ الله تویی/ بر دلم آگاه تویی/ درمانده منم/ دلیل هر راه تویی/ من غلام قنبرم/ قنبر غلام علی/ قربان آن زبانی که بلند بگوید یا علی. 
*پهلوان از طناب پایین می آید و یالانچی  را بر دوش می گیرد و بالای طناب می برد.
 *پهلوان صندلی را داخل مجمعه می گذارد و روی صندلی می نشیند و از روی طناب می گذرد.غذا خورد بالای طناب: پهلوان سینی غذا در دست ، لنگر به دوش، وسط طناب می ایستد و با یالانچی سوال و جواب می کند. سوال یالانچی این است:پهلوان تو چرا تنها غذا می خوری مرا دعوت نمی کنی؟ پهلوان جواب می دهد: من کار کردم غذا می خورم تو هم کار کن غذا بخور و …
*پهلوان دیگ را روی طناب می برد و دیگ را داخل تشت می گذارد و دو پا در دیگ از روی طناب می گذرد.
 *شیشهٔ چراغ گردسوز و یا بطری نوشابه را به پا می بندد و با نوک پا از روی طناب می گذرد.
 *سینی چای را روی طناب می برد و چای می نوشد.
 *در بالای طناب با یالانچی کشتی می گیرد. 
پرواز مرگبار، یعنی دو پا را به طناب می بندد وبه پایین پرتاب می شود.
 *باچشمان بسته از روی طناب عبور می کند و با بردن رختخواب بربالای طناب می خوابد.
 *با دو چرخه از روی طناب عبور می کند.
 *دو پا در دیگ از روی طناب عبور می کند و با دیگ  دو گام می زند.
 *سه طفل را روی طناب می برد. یک طفل به کول و دو طفل وصل به دو تاب و طناب دو متری که به مچ پای پهلوان بسته شده است.پهلوان با پاهای خود آنها را به حرکت در می آورد و از روی طناب عبور می کند.منبع:tebyan.net


پاتوق بازیمعرفی بازی محلی یک گل دو گل بازی های محلی (بادام بازی یکی از بازی های قدیمی ایران)بازى‌هاى محلی استان فارس لی لِی بازیمعرفی بازی محلی قایم باشکمعرفی بازی های محلی التریش