تاریخچه ورزش قایق رانی در ایران
تاریخچه ورزش قایق رانی در ایران
مجموعه: تاریخچه رشته های ورزشی
باشگاه قایقرانی آنان در مسجد سلیمان بوجود آمد . در ۵۰ سال قبل نیز اولین باشگاه بادبانی تحت عنوان ً یات کلاب ً در آبادان راه اندازی شد و همینطور در شرکت نفت جنوب ایران نیز سابقه دیرینه تری وجود دارد که جنبه تفریحی برای کارکنان انگلیسی شرکت ملی نفت سابق را داشته است.
در اوایل دهه ۴۰ هجری شمسی چند قایق از نوع K-1 و K-2 (کایاک یکنفره و کایاک دونفره) از انگلستان به ایران وارد شد و در دریاچه سدامیر کبیر ( سد کرج ) که بر روی رودخانه کرج و در فاصله ۷۵ کیلومتری شمال غرب تهران احداث شده بود به آب انداخته شد و بدین ترتیب اولین پایگاه قایقرانی زیر نظر سازمان تربیت بدنی و تفریحات سالم ایران بوجود آمد . جنس قایقهای اولیه ایران از چوب با پوشش برزنتی و وزن آنها بالای ۲۰ کیلو برای یکنفره و ۲۴ کیلو برای ۲ نفره بود. قایقهای کایاک یکنفره که امروزه در سال ۲۰۰۳ مورد استفاده قرار می گیرند تا وزن حدود ۹ کیلوگرم کاهش وزن یافته است.
از سال ۱۳۴۲ اولین فعالیت رسمی قایقرانی ایران شروع شد و مدیریت آن را یک افسر ارشد نیروی دریایی عهده دار شد . از سال ۱۳۴۴ سرهنگ امامی افسر نیروی زمینی و به مدت ۳ سال ریاست آنرا عهده دار شد . و از سال ۱۳۴۵ تحت عنوان ً فدراسیون قایقرانی و اسکی روی آب ً عنوان رسمی یافت . از سال ۱۳۴۷ مهندس حسن امامی برادر سرهنگ یاد شده ریاست فدراسیون را عهده دار شد و نامبرده تا سال ۱۳۵۶ در این سمت باقی ماند .
حسن امامی مسابقات داخلی قایقرانی در مسافتهای متعدد سالانه تشکیل می داد. وی شخصاً به اسکی روی آب علاقمند بود و امور قایقرانی به عهده دبیرفعال او رضا افضلی بود. پایگاه اسکی روی آب در تابستان دریاچه سد کرج و در زمستان و پائیز بر روی دریاچه سد دز (خوزستان) فعال بود. فعالیت قایقرانی نیز در سد امیرکبیر ( سد کرج ) و بعد ها در تالاب انزلی امکان پذیر شد و نیروی های نظامی دریایی ، هوایی و زمینی نیز پایگاههای قایقرانی خود را به ترتیب برکناره دریاچه سد امیر کبیر بنا نهادند و مسابقات سالانه ای ترتیب می دادند.
در سال ۱۳۵۸ فدراسیون قایقرانی بفدراسیون ورزشهای آبی شنا و شیرجه و واترپولو ادغام شد.در سال ۱۳۶۲ علی قلمسیاه و در زمان ریاست مهندس داودی شمسی در سازمان تربیت بدنی به ریاست فدراسیون قایقرانی و اسکی روی آب برگزیده شد و از سال ۱۳۸۴ ریاست فدراسیون قایقرانی به مهندس احمد دنیا مالی سپرده شد.
جایگاه قایقرانی ایران در آسیا:
مسابقات قایقرانی قهرمانی آسیا بنا به پیشنهاد رئیس فدراسیون قایقرانی ایران در کنگره سالانهICF (فدراسیون بین المللی قایقرانی )که در سال ۱۹۸۳ در صوفیه بلغارستان تشکیل یافته بود، مطرح و تصویب شد و در سال ۱۹۸۵ اولین مسابقات در کشور ژاپن ( در شهر کوبه ) و با حضور ۷ کشور آسیایی برگزار شد و تیم ایران از مقام ششم بالاتر نرفت . در دومین دوره بازیها در سال ۱۹۸۷ که در کشور چین برگزار شد نتیجه برای تیم ایران مشابه سال قبل بود در سومین دوره مسابقات اندونزی ) تیم ایران به مدال طلای در رشته کایاک- تورینگ دست یافت
در سال ۱۹۹۷ در کشور کره جنوبی این مسابقات برگزار شد که تیم ایران به ۲ مدال طلا و ۲ مدال نقره و ۱ مدال برنز در رشته های تورینگ مردان دست یافت همچنین موفق شد به مدال برنز در رشته کایاک سرعت ۲۰۰ متر دست یابد . در سال ۱۹۹۹ به هنگام برگزاری هشتمین دوره مسابقات قایقرانی آسیا (چین) تیم ایران به مدالهای طلایی رشته کایاک دست پیدا کرد .در این مسابقات ۵ مدال طل و ۵ مدال نقره و ۱ برنز و با اختلاف یک مدال طلا کمتر از کشور میزبان ( ۶ طلا و ۳ نقره ) به مقام دوم دست یافت . قایقرانی در ایران تا این تاریخ در زمینه کایاک یک تا ۴ نفره و در رشته های کانادایی ( کانو) و آبهای خروشان و کانوپولو و در استانهای بوشهر ، هرمزگان ، خوزستان ، اصفهان ، مازندران ، گیلان ، تهران ، کردستان ، اردبیل ، آذر بایجان غربی و گلستان و … نیز فعالیت داشت.
. تیم ملی آبهای خروشان با حضور خود در MAY 1998 (کومینگ /چین) بر روی رودخانه زیبای شیفنیگ یک مدال برنز بدست آوردند و در دومین حضور در تورنمنت خارجی در سال ۱۹۹۹ یک مدال طلا و یک مدال بزنز دست یافت .و نهایتادر مسابقاتی ( آسیا۲۰۰۲ ) که بر روی رودخانه کرج برگزار گردید تیم ملی کشور موفق به کسب ۲ مدال طلا و ۳ مدال نقره و ۳ مدال برنز گردید . .تیم ملی کانوپولو جمهوری اسلامی ایران با سه حضور در مسابقات ۱۹۹۳ ژاپن و ۱۹۹۵ چین و ۱۹۹۹ چین بترتیب به مقامهای پنجم و چهارم و نهایتاً به مقام سوم دست یافت.در سال ۲۰۰۲ نهمین دوره برای اولین بار در ایران – تهران در اردیبهشت ماه ۱۳۸۱(۲۰۰۱ ) در دریاچه آزادی برگزار گردید تیم ملی کشورمان موفق به کسب مدالهای طلا در برخی از رشته های کایاک شد و در این مسابقات با ۱۰ مدال طلا ، ۱۱ مدال نقره و ۹ برنز به مقام نائب قهرمان دست یافت .تیم ملی کانوپولو کشورمان نیز در این دوره از مسابقات به مقام نایب قهرمانی دست یافت . در سال ۲۰۰۳ در کشور تایوان تیم ملی کانوپولو مردان موفق به کسب مدال برنز و تیمهای ملی آبهای آرام در هندوستان در رده بزرگسالان و جوانان در قسمت زنان و مردان موفق به کسب ۱۲ مدال طلا ، ۱۲ مدال نقره و
۳ مدال برنز و کسب مقام نایب قهرمانی نایل آمدند.حدود نیم قرن از راه اندازی ورزش قایقرانی در ایران می گذرد.در این مدت افت و خیزهای فراوانی را شاهد بوده ایم.قایقرانی ایران با توجه به کمبودهایی که از نظر امکانات و… داشت نه تنها فاصله خود را با کشور های آسیایی کم نکرده بود بلکه در اکثر استانهای کشور نیز جایگاه واقعی خود را بدست نیاورده بود
اما در سال ۸۴ قایقرانی پس از مدت ها به حرکت در آمد و زمینه ای مناسب برای فراهم کردن و امکان رشد را فراهم آورد.و ساختار خود را طوری طراحی کرد تا بتواند به افق آینده جدی تر نگاه کند پس از تغییر و تحولاتی که در سطح فدراسیون روی داد ساختار خود را با هدف ارتقای سرعت در تصمیم گیری ها و تحقق بخشیدن به توسعه و گسترش ورزش همگانی و همچنین افزایش بهره وری در راستای به ثمر رساندن برنامه های دراز مدت تغییر داد و سناریوی موفقیت قایقرانی در جایگاه آسیا را نگاشت.
اولین تحول از نظر کمی در ساختار اولیه فدراسیون بود بطوریکه با راه اندازی دو رشته روئینگ و دراگون بت که قدمت طولانی در جهان داشته همچنین المپیکی نیز می باشد سعی در افزلیش رنکینگ قایقرانی ایران در آسیا و جهان را نمود.همچنین پس از چندین سال فدراسیون صاحب مکانی در خور شان قایقرانی جمهوری اسلامی ایران گردید.سپس با به خدمت گرفتن مربیان طراز اول دنیا و خرید تجهیزات از جمله قایق و پارو را در دستور کار خود قرار داد.بطوریکه در حال حاضر تعداد قایق های دراگون بت موجود در ایران از تعداد قایقهای دراگون بت موجود در اروپا بیشتر است .
فدراسیون قایقرانی در این سال با تهیه و تولید قایق های داخلی از یکرو به صنعت کشور کمک شایانی نمود و از سوی دیگر هیات های استانی که بازوی فدراسیون می باشند را جهت همگانی نمودن و توسعه ورزش ترغیب نمود.همچنین با به خدمت گرفتن مربیان بنام و اعزام به تمامی استانها در سراسر کشور نسبت به استعدادیابی گام های موثری برداشت.راه اندازی پیست های قایقرانی در اکثر استانها فعال کردن هیات های قایقرانی راه اندازی لیگ کانوپولو از جمله فعالیتهای است که به جد پیگیری شد.و سند موفقیت قایقرانی ایران نگاشته شد.
برای اولین بار تیم ملی آبهای آرام در رقابت های جهانی(کاپ۳ چین) به فینال A رسید.در چهارمین دوره رقابت های آبهای خروشان (به میزبانی چین ) با کسب مدال برنز سکوی سوم را به تسخیر خود در آورد.تیم ملی روئینگ که هنوز پنج ماه از افتتاح و راه اندازی آن نگذشته بود توانست در بخش بانوان مدال نقره را برای ایران به ارمغان آورد.
در سال ۲۰۰۵ مسابقات قهرمانی آسی در رشته های قایقرانی در کشور مالزی برگزار گردید که تیمهای ملی آبهای آرام موفق به کسب ۷ مدال طلا و ۷مدال نقره و ۱۰مدال برنز گردیدند و تیم کانوپولو مردان سوم آسیا و یتم ملی بانوان برای اولین بار در آسیا موفق به کسب سکوی برتر و مقام قهرمانی گردید.موفقیت ها و رقابت ها ادامه داشت تا مسابقات آسیایی دوحه قطر که پس از ماه ها تلاش و اهتمام دو تیم آبهای آرام و روئینگ توانستند راهی این مسابقات شوند و در پایان این رقابت ها برای اولین بار در تاریخ فدراسیون مدال نقره در کایاک دو نفره ۱۰۰۰ متر توسط قهرمانان کشورمان رضا رئیسی ( بوشهر ) و عباس صیادی ( گیلان ) حاصل شد. تیم روئینگ در خرداد ماه سال ۸۵در مسابقات غرب آسیا با کسب ۵ مدال طلا به مقام قهرمانی دست یافت.
در هفتمین مسابقات جهانی کانوپولو که در کشور هلند برگزار گردید تیم ملی کانوپولو کشورمان توانست مقام دوازدهم جهان را کسب نماید و سهمیه جهانی بگیرد .تیم کانوپولو با حضور در مسابقات جهانی بلژیک نیز توانست در رنکینگ جهانی از مقام ۱۲ به مقام هفتم صعود کند.همچنین تیم ملی آبهای آرام کشورمان در مسابقان جهانی رومانی نیز به شش مدال برنز دست یابد.همچنین تیم آبهای آرام در مسابقات بین المللی که در شهر زاگرب برگزار گردید توانست برای اولین بار در رشته کانو کانادایی دو نفره B به مقام هشتم برسد.
در سال ۲۰۰۷ نیز قایقرانان آبهای آرام کشورمان در رقابتهای قهرمانی آسیا در کره جنوبی شرکت کردند که موفق شدند در نهایت ۱۱ مدال طلا، ۷ مدال نقره و ۷ مدال برنز کسب کنند.تیم ملی روئینگ نیز در این رقابتها ۵ مدال طلا، ۲ مدال نقره و یک مدال برنز به دست آوردند.تیم ملی کانوپولوی بانوان و تیم ملی جوانان مردان به مقام قهرمانی دوازدهمین دوره مسابقات قهرمانی آسیا رسیدند و تیم ملی بزرگسالان مردان نیز مدال برنز را از آن خود کردند.قایقرانان تیم ملی اسلالوم در مسابقات قهرمانی آسیا که در سال ۱۳۸۵ در چین برگزار شد به ۴ مدال برنز دست یافتند.
در سال ۲۰۰۸ پاروزنان آبهای آرام در رقابتهای قهرمانی جهان در چک یک مقام پنجمی کسب کردند. تیم ملی کانوپولوی بانوان نیز در مسابقات قهرمانی جهان در کانادا به مقام نهم رسیدند. ملی پوشان روئینگ در رقابتهای بین المللی بلغارستان موفق به کسب ۴ مدال طلا، ۷ نقره و ۲ برنز شدند، در مسابقات قهرمانی جهان در اتریش یک مقام پنجمی و در مسابقات قهرمانی زیر ۲۳ سال جهان یک مدال نقره کسب کردند و در مسابقات کسب سهمیه المپیک ۲۰۰۸ پکن یک سهمیه در بخش بانوان و یک سهمیه در بخش آقایان از آن خود کردند.
تیم ملی اسلالوم نیز در رقابتهای کسب سهمیه المپیک ۲ مدال برنز به دست آوردند. تیم ملی دراگون بت در همین سال و در رقابتهای قهرمانی آسیا در مالزی یک مدال برنز را کسب کردند.
نگاه به آینده:
قایقرانی در ایران به سرعت روبه گسترش است. بررسی تصمیمات اجرایی فدراسیون در جلسات هقتگی هیات رئیسه مورد نقد و بررسی قرار می گیرد. اعضای هیات رئیسه فدراسیون درحال حاضر متشکل از افرادی است که در حوزه های علمی و مدیریتی ورزشی کشور دارای سابقه کار می باشند و ترکیب آن نسبت به موارد مشابه درخور تعمق و تحسین است.
نگاه هیات رئیسه به آینده ورزش قایقرانی در زمینه های گسترش و توسعه پایدار ازطریق استعدادیابی و نفوذ این ورزش به باشگاهها و آموزشگاهها و مراکز آموزشی و ایجاد یارانه برای تمرینات طبقات کم درآمد و کارآفرینی درحد تولید قایقهای موردنیاز و در بعد قهرمانی بکارگیری حداکثر توان علمی-ورزشی و پزشکی-ورزشی کشور برای جداکردن قایقرانان از بافت عادی و پیش راندن آنان به سوی دستاوردهای قهرمانی است. در مسیر اقتصادی نیز فدراسیون با عنایت به حضور مدیران موفق امور اجتماعی و اقتصادی و ورزشی در بافت هیات رئیسه تلاش برای بدست آوردن پشتیبانیهای مالی را در دستورکار و برنامه های پیش روی دارد.
