تاریخچه دوچرخه سواری
تاریخچه دوچرخه سواری
مجموعه: تاریخچه رشته های ورزشی
دوچرخه وسیله نقلیه‌ای است سبک و دارای دو چرخ که به کمک پا زدن حرکت می‌کند. تاریخچه دوچرخه‌سواری به عنوان یک ورزش با تاریخچه خود دوچرخه، ارتباط کامل دارد.
اولین فرد در تاریخ که سوار بر دوچرخه شد، یک فرانسوی به نام سیوراک (sivrac) بود. سیوراک، در سال ۱۶۹۰ میلادی دوچرخه‌ای چوبی ساخت که شاخه‌هایی عمودی بر روی چرخهای آن قرار داشت و هر دو چرخ به وسیله یک چوب افق به هم متصل می‌شد. این دستگاه، پنجه رکاب نداشت و حرکت آن به کمک فشار دادن پاها بر روی زمین صورت می‌گرفت. اهالی پاریس، دوچرخه سیوراک را اسب چوبی عنوان داده بودند.
اسب چوبی گرچه تعجب مردم پاریس را برانگیخته بود، چندان مورد استقبال قرار نگرفت و فقط فروشندگان دوره‌گرد بودند که برای حمل بار از آن استفاده می‌کردند.
در سال ۱۸۱۷، در شهر کارلسروهه آلمان شخصی به نام بارون فون دریاس دوچرخه پایی کاملتری ساخت و یک زین کوچک هم بر روی آن قرار داد. دوچرخه‌های فون دریاس به زودی در چند پایتخت اروپایی به مردم معرفی شد و شخصی به نام دنیس جانسون یکی از آنها را با خود به انگلستان برد تا از روی آن بسازد و بفروشد.
دنیس جانسون کلاسهایی برای آموزش فن دوچرخه‌سواری ترتیب داد و با این کار مشتاقان بسیاری برای کالای خود به وجود آورد. به این ترتیب، کار و بار دنیس جانسون به قدری گرفت که دوچرخه‌سواری تبدیل به یکی از تفریحات محبوب و متداول روز شد.
در سال ۱۸۱۸، شخصی به نام بارون ساوربرن در فرانسه دوچرخه‌ای ساخت که دارای چرخ بسیار بزرگی در جلو و چرخ کوچکی در عقب بود. به چرخ جلو این دوچرخه عجیب، طنابی دایره‌وار (به صورت حلقه) بسته می‌شد که راننده باید آن را با دست می‌کشید تا چرخ جلو به حرکت درآید و دستگاه را به جلو ببرد. چنین کاری فقط از عهده بندبازها و دوچرخه سوارهای بسیار ماهر بر می‌آمد. از روی این دستگاه عده زیادی افتادند و مجروح و مصدوم شدند.
در سال ۱۸۳۴، آهنگری اسکاتلندی به نام مک میلان برای دوچرخه پنجه رکاب اختراع کرد تا دیگر احتیاجی به فشار پا بر روی زمین نباشد. مک میلان دوچرخه خود را به تدریج و طی پنج سال چنان کامل کرد که می توانست تا ۲۲ کیلومتر در ساعت سرعت بگیرد. خود مک میلان نمایشهایی هم برپا می‌کرد تا به مردم ثابت کند که وسیله نقلیه او چه اندازه مطمئن و بی‌خطر است. دوچرخه مک میلان اکنون در موزه لندن نگهداری می‌شود.
در سال ۱۸۶۰ در فرانسه، کارخانه‌داری به نام میشو به دوچرخه علاقمند شد و تصمیم گرفت تغییراتی در آن به وجود بیاورد. برای این کار،میشو مهندس جوان و مبتکری به نام پی‌یر لالمنت را به استخدام کارخانه خود درآورد.
لالمنت، قسمتهایی از دوچرخه را که قبلاً از جنس چوب بود، با لوله‌های آهنی ساخت و سپس سطح خارجی چرخهای چوبی را با نوارهای لاستیکی پوشانید. در سال ۱۹۶۲ لالمنت دوچرخه‌ای ساخت که دارای رکاب بر روی چرخ جلو بود. وقتی لالمنت به آمریکا مهاجرت کرد، دوچرخه ابداعی خود را هم در آنجا ساخت و به بازار فرستاد. دوچرخه‌های لالمنت در ایالات متحده به بون شیکر معروف شدند.
در سال ۱۸۷۱ در انگلستان دوچرخه‌ای به بازار آمد که کم و بیش شبیه بون‌شیکر بود. این دوچرخه را شخصی به نام جیمز استانلی چنان ساخته بود که چرخی بزرگ در جلو و چرخی کوچک در عقب داشت و با یک پدال که در مرکز چرخ جلو کار گذاشته شده بود، حرکت می‌کرد.
در سال ۱۸۷۳ مهندسی به نام هاردی لاوسون برای نخستین بار زنجیر چرخ را به دوچرخه افزود. این زنجیر به چرخ عقب وصل می‌شد و با گردش آن توسط فشار پا، دوچرخه به حرکت در می‌آمد. با این همه، چون تایر دوچرخه سنگین بود و از لاستیک توپر ساخته می‌شد،سرعت دوچرخه چندان زیاد نبود. اما، در سال ۱۸۷۹ در مرکز چرخه بلبرینگ قرار گرفت و این ابداع که توسط شخصی به نام توماس صورت پذیرفته بود، بر سرعت دوچرخه بسیار افزود. در سال ۱۸۸۱ یک شرکت سازنده چرخ خیاطی دوچرخه‌هایی تولید کرد که هر دو چرخ جلو و عقب آن به یک اندازه بود.
در سال ۱۸۸۹ میلادی دانلپ از تایرهای هوادار برای دوچرخه استفاده کرد. نخستین تایری که دانلپ ساخت، اکنون در موزه «ادینبورد» در انگلستان نگهداری می‌شود. این تایر پیش از آنکه باز نشسته شود، حدود پنج هزار کیلومتر کار کرده بود. در اواخر سال ۱۸۸۸، گروهبان بلفست برای کمپانی دانلپ لاستیک تویی و رویی دوچرخه را ساخت و از آن تاریخ تاکنون دوچرخه را به صورتی که امروز معمول است می‌سازند. در سال ۱۸۹۶ با شروع نخستین دوره بازیهای المپیک نوین، مسابقات دوچرخه‌سواری به عنوان یک رشته ورزشی مستقل و پرطرفدار در برنامه بازیها گنجانده شد.
نخستین مسابقه دوچرخه‌سواری در سال ۱۸۶۸ در محلی به نام هندون در انگلستان انجام شد. در همین سال یک کارخانه سازنده دوچرخه در فرانسه، مسابقه‌ای نمایشی به مسافت ۱۲۰۰ کیلومتر (دور فرانسه) ترتیب داد تا برای محصولات خود تبلیغ کند.
در سال ۱۸۶۹ نخستین مسابقه بین‌المللی دوچرخه‌سواری در جاده بین دو شهر پاریس و روان برگزار شد. نقطه شروع این مسابقه طاق نصرت در پاریس بود و از میان ۳۲۳ شرکت کننده در این مسابقه تاریخی، یک انگلیسی به نام جیمز مور به مقام نخست رسید.
در سال ۱۸۷۶، شخصی به نام اف.ال.دادز در دانشگاه کمبریج لندن توانست ۲۵ کیلومتر را در زمانی کمتر از یک ساعت رکاب بزند و نخستین رکورددار سرعت در تاریخ دوچرخه‌سواری باشد.
در این سالها، دوچرخه‌سواری به صورت یک تفریح همگانی در ایالات متحده درآمده بود و این ورزش و سرگرمی جدید به قدری مورد استقبال مردم قرار گرفته بود که روزهای تعطیل و یکشنبه‌ها به جای حضور در مراسم دعا و نیایش کلیسا، پیر و جوان سوار بر دوچرخه رهسپار خارج از شهر می‌شدند. نوشته‌اند که کشیش یک کلیسا برای مقابله با این وضع، سوار بر کالسکه به میان جمع دوچرخه‌سواران می‌رفت و خطاب به آنها با اعتراض می‌گفت: ای غفلت‌زدگان! روی زین دوچرخه نشستن و رکاب زدن، شیوه‌ای درست برای رسیدن به خدا نیست!
در سال ۱۸۸۳، یک آمریکایی به نام کورتیس، نخستین رکورد دوچرخه‌سواری استقامت را برپا داشت. او به مدت یک شبانه‌روز کامل رکاب زد و در این مدت مسافتی معادل ۳۲۰ کیلومتر را پیمود. در همان سال، یک آمریکایی دیگر به نام توماس استیون تصمیم گرفت با دوچرخه خود دنیا را دور بزند. این دوچرخه‌سوار پس از دو سال به وطن خود بازگشت و ادعا کرد که هرجا بر روی کره زمین جاده‌ای بوده، آن را پیموده است.
در سال ۱۸۷۸، اولین اتحادیه ملی دوچرخه‌سواران در انگلستان تأسیس شد و این اتحادیه، مقررات خاصی برای مسابقات دوچرخه‌سواری در جاده و پیست برقرار کرد.
در سال ۱۸۹۱، دوچرخه سواری به نام پاگربیل موفق شد ۱۴۲ ساعت (حدود ۶ شبانه‌روز) پیوسته رکاب بزند. این رکوردگیری در مکانی که امروزه مجموعه بسیار بزرگ مدیسون اسکوئرگاردن نیویورک برپا شده است، صورت گرفت.
در سال ۱۸۹۵، لوتر.اچ.پورتر کتابی منتشر کرد با عنوان «دوچرخه‌سواری برای تندرستی و تفریح». پورتر در کتاب خود خاصیت دوچرخه‌سواری را در کم کردن وزن، افزایش قدرت بدن و بهبود تنفس شرح داده بود.
پایه های فدراسیون بین المللی دوچرخه سواری، در سال ۱۹۰۰ با تأسیس اتحادیه بین المللی دوچرخه سواری، ریخته شد. مرکز این اتحادیه در شهر پاریس بود. در حال حاضر فدراسیون بین‌المللی دوچرخه‌سواری که آن را به اختصار فیاک می‌نامند و از طرف کمیته بین‌المللی المپیک نیز به رسمیت شناخته شده است، به کار توسعه، هدایت و ایجاد مقررات جدید می‌پردازد.
فیاک عضو اصلی اتحادیه بین‌المللی دوچرخه‌سواری نیز هست. مقر فیاک در شهر رم قرار دارد. مشهورترین مسابقات دوچرخه‌سواری جاده در دنیا، تور دوفرانس است که مسافتی بالغ بر ۳۵۰۰ کیلومتر را در بر می‌گیرد. تور دوفرانس در سال ۱۹۰۳ به ابتکار هانری دگرانژ سردبیر مجله آتو در فرانسه پا گرفت و از آن تاریخ به بعد همه ساله به طور منظم و با شرکت بهترین دوچرخه‌سواران جهان برگزار می‌شود.
