سخنان امام هادی علیه السلام
سخنان امام هادی علیه السلام
مجموعه: احادیث و سخنان بزرگان
سخنان امام هادی علیه السلام جبران نقصلبعض موالیه: عاتب فلانا و قل له: ان الله اذا أراد بعبد خیرا اذا عوتب قبل. [تحف العقول، ص ۴۸۱٫]امام علی النقی علیهالسلام به یکی از دوستانش فرمود: فلانی را توبیخ کن و به او بگو: خداوند چون خیر بندهای خواهد، هرگاه توبیخ شود، بپذیرد. [و در صدد جبران نقص خود برآید]. جایگاه اجابت دعاان لله بقاعا یحب أن یدعی فیها فیستجیب لمن دعاه و الحیر منها. [همان، ص ۴۸۲] .خدا را بقعههاست که دوست دارد در آنها دعا شود تا دعای کسی را که وی را خوانده است به اجابت رساند، و بارگاه امام حسین علیهالسلام از آن جمله باشد. خدا ترسیمن اتقی الله یتقی، و من أطاع الله یطاع، و من أطاع الخالق لم یبال سخط المخلوقین، و من أسخط الخالق فلییقن أن یحل به سخط المخلوقین. [پیشین، ص ۴۸۲] .هر کس از خدا بترسد، مردم از او بترسند، و هر که خدا را اطاعت کند، از او اطاعت کنند، و هر که مطیع آفریدگار باشد، باکی از خشم آفریدگان ندارد، و هر که خالق را به خشم آورد، باید یقین کند که به خشم مخلوق دچار میشود. اطاعت خیرخواهمن جمع لک وده و رأیه فاجمع له طاعتک. [همان، ص ۴۸۳٫].هر که دوستی و نظر نهاییاش را برای تو همه جانبه گرداند، طاعتت را برای او همه جانبه گردان. اوصاف پروردگاران الله لا یوصف الا بما وصف به نفسه. و أنی یوصف الذی تعجز الحواس أن تدرکه و الأوهام أن تناله و الخطرات أن تحده و الأبصار عن الاحاطه به؟! نأی فی قربه و قرب فی نأیه. کیف الکیف بغیر أن یقال: کیف. و أین الأین بلا أن یقال: أین. هو منقطع الکیفیه و الأینیه، الواحد الأحد، جل جلاله و تقدست أسماؤه. [همان، ص ۴۸۲٫ ] .بیگمان که خدا، جز بدانچه خودش را وصف کرده، وصف نشود. کجا وصف شود آنکه حواس از درکش عاجز است، و تصورات به کنه او پی نبرند، و در دیدهها نگنجد؟ او با همه نزدیکیاش دور است و با همه دوریاش نزدیک. کیفیت و چگونگی را پدید کرده، بدون اینکه خود کیفیت و چگونگی داشته باشد. مکان را آفریده بدون اینکه خود مکانی داشته باشد. او از چگونگی و مکان برکنار است. یگانهی یکتاست، شکوهش بزرگ و نامهایش پاکیزه است. اثر بخش خداست، نه روزگارلا تعد و لا تجعل للأیام صنعا فی حکم الله. [تحف العقول، ص ۴۸۳٫ ] .از حد خود تجاوز نکن و برای روزگار هیچ اثری در حکم خدا قرار نده. نتیجهی بیاعتنایی به مکر خدامن أمن مکر الله و ألیم أخذه، تکبر حتی یحل به قضاؤه و نافذ أمره، و من کان علی بینه من ربه هانت علیه مصائب الدنیا و لو قرض و نشر. [همان، ص ۴۸۳] .هر که از مکر خدا و مؤاخذهی دردناکش آسوده زید، تکبر پیشه کند تا قضای خدا و امر نافذش او را فراگیرد، و هر که بر طریق خداپرستی، محکم و استوار باشد، مصائب دنیا بر وی سبک آید و اگر چه مقراض شود و ریز ریز گردد. تقیهلو قلت ان تارک التقیه کتارک الصلوه لکنت صادقا. [همان، ص ۴۸۳٫ ] .اگر بگویم کسی که تقیه را ترک کند مانند کسی است که نماز را ترک کرده، هر آینه راست گفتهام. شکر و شاکرالشاکر أسعد بالشکر منه بالنعمه التی أوجبت الشکر لأن النعم متاع و الشکر نعم و عقبی. [تحف العقول، ص ۴۸۳٫] .شخص شکرگزار، به سبب شکر، سعادتمندتر است تا به سبب نعمتی که باعث شکر او شده است؛ زیرا نعمتها کالای دنیایند ولی شکر، هم نعمت دنیاست و هم نعمت آخرت. دنیا جایگاه آزمایشان الله جعل الدنیا دار بلوی و الآخره دار عقبی و جعل بلوی الدنیا لثواب الآخره سببا و ثواب الآخره من بلوی الدنیا عوضا. [همان، ص ۴۸۳] .همانا که خداوند دنیا را سرای امتحان و آزمایش ساخته و آخرت را سرای رسیدگی قرار داده است، و بلای دنیا را وسیلهی ثواب آخرت، و ثواب آخرت را عوض بلای دنیا قرار داده است. ستمکار بردباران الظالم الحالم یکاد أن یعفی علیه بحلمه. و ان المحق السفیه یکاد أن یطفیء نور حقه بسفهه. [همان، ص ۴۸۳٫] .به راستی ستمکار بردبار، بسا که به وسیلهی حلم و بردباری خود از ستمش گذشت شود، و حقدار نابخرد بسا که به سفاهت خود نور حق خویش را خاموش گرداند. آدم بیشخصیتمن هانت علیه نفسه فلا تأمن شره. [تحف العقول، ص ۴۸۳٫] .هر که خود را سبک شمارد از گزند او ایمن مباش. دنیا جایگاه سود و زیانألدنیا سوق ربح فیها قوم و خسر آخرون. [همان، ص ۴۸۳٫] .دنیا بازاری است که گروهی در آن سود برند و دستهای زیان ببینند. حسد و خودخواهیألحسد ماحق الحسنات، و الزهو جالب المقت، و العجب صارف عن طلب العلم وداع الی الغمط و الجهل، و البخل أذم الأخلاق و الطمع سجیه سیئه. [مسند الامام الهادی، ص ۳۰۲٫] .حسد، نیکوییها را نابود سازد، و دروغ، دشمنی آورد، و خودپسندی، مانع از طلب دانش و خواهندهی خواری و جهل گردد، و بخل، ناپسندیدهترین خلق و خوی است، و طمع، خصلتی ناروا و ناشایست است. پرهیز از تملققال أبوالحسن الثالث علیهالسلام لرجل و قد أکثر من افراط الثناء علیه: أقبل علی شأنک، فان کثره الملق یهجم علی الظنه و اذا حللت من أخیک فی محل الثقه، فاعدل عن الملق الی حسن النیه. [مسند الامام الهادی، ص ۳۰۲٫] .امام هادی علیهالسلام به کسی که در ستایش از ایشان افراط کرده بود فرمودند: از این کار خودداری کن که مدح و ثنای بسیار، بدگمانی به بار میآورد و اگر اعتماد برادر مؤمنت از تو سلب شد از تملق او دست بردار و حسن نیت نشان ده. جایگاه حسن ظن و سوء ظناذا کان زمان العدل فیه أغلب من الجور فحرام أن یظن بأحد سوء حتی یعلم ذلک منه، و اذا کان الجور أغلب فیه من العدل فلیس لأحد أن یظن بأحد خیرا ما لم یعلم ذلک منه. [همان، ص ۳۰۴٫] .هر گاه در زمانهای عدل بیش از ظلم رایج باشد، بدگمانی به دیگری حرام است، مگر آن که [آدمی] بدی از کسی ببیند. و هر گاه در زمانهای ظلم بیش از عدل باشد، تا وقتی که [آدمی] خیری از کسی نبیند، نباید به او خوشبین باشد.بهتر از نیکی و زیباتر از زیباییخیر من الخیر فاعله، و أجمل من الجمیل قائله، و أرجح من العلم حامله، و شر من الشر جالبه، و أهول من الهول راکبه. [مسند الامام الهادی، ص ۳۰۴٫] .بهتر از نیکی، نیکوکار است، و زیباتر از زیبایی، گویندهی آن است، و برتر از علم، حامل آن است، و بدتر از بدی، عامل آن است، و وحشتناکتر از وحشت، آورندهی آن است. توقع بیجالا تطلب الصفا ممن کدرت علیه، و لا الوفاء لمن غدرت به، و لا النصح ممن صرفت سوء ظنک الیه، فانما قلب غیرک کقلبک له. [همان، ص ۳۰۵] از کسی که بر او خشم گرفتهای، صفا و صمیمیت مخواه، و از کسی که به وی خیانت کردهای وفا مطلب، و از کسی که به او بدبین شدهای انتظار خیرخواهی نداشته باش، که دل دیگران برای تو همچون دل تو برای آنهاست. برداشت نیکو از نعمتهاألقوا النعم بحسن مجاورتها و التمسوا الزیاده فیها بالشکر علیها، واعلموا أن النفس أقبل شیء لما أعطیت و أمنع شیء لما منعت. [همان، ص ۳۰۵٫] .نعمتها را با برداشت خوب از آنها به دیگران ارائه دهید و با شکرگزاری افزون کنید، و بدانید که نفس آدمی رو آورندهترین چیز است به آنچه به او بدهی، و بازدارندهترین چیز است از آنچه که از او بازداری. خشم به زیردستانألغضب علی من تملک لؤم. [مسند الامام الهادی، ص ۳۰۴٫] . خشم بر زیردستان از پستی است.
منبع:imamhadi-fa.blogfa.com
در ادامه بخوانیدزندگینامه امام هادی (ع)احکام وضواخلاق خانوادگی پیامبر (ص)اصول دین در نزد شیعهتولد بهترین زن, تولد حضرت زهراحج یکی از مهم‌ترین فروع دین
