علت، علائم، تشخیص و درمان سرطان مثانه
علت، علائم، تشخیص و درمان سرطان مثانه
مجموعه: بیماری ها و راه درمان
احتمال بازگشت مجدد سرطان مثانه بعد از درمان نیز وجود دارد
سرطان مثانه
سرطان مثانه یکی از شایعهترین سرطانها در سراسر دنیا است که سالانه ۶۸۰۰۰ نفر در ایالات متحده آمریکا با آن دست و پنجه نرم میکنند. مردان بیشتر از زنان به سرطان مثانه مبتلا می شوند. سرطان مثانه عموماً در افراد مسن مشاهده شده؛ هر چند احتمال بروز آن در هر سنی وجود دارد.
آغاز سرطان مثانه از سلول هایی (سلول های ادراری) شروع شده که داخل مثانه قرار دارند. مثانه یک عضو توخال عضلانی از بدن است که در قسمت تحتانی شکم قرار دارد و توانایی ذخیره ادرار را دارد. اگر چه این بیماری در مثانه بسیار رایج است ولی همین سرطان می تواند در بخش های دیگر سیستم مجاری ادراری نیز اتفاق بیفتد. از هر ۱۰ مورد، حدود ۷ مورد از سرطان های مثانه در مراحل نخستین تشخیص داده می شوند. سرطان مثانه در مراحل آغازین قابلیت درمان دارد.
احتمال بازگشت مجدد سرطان مثانه بعد از درمان نیز وجود دارد. به همین دلیل، افراد مبتلا به این سرطان باید تا سالها بعد از درمان، آزمایشات کنترلی را انجام دهند.
علائم سرطان مثانه:
سرطان مثانه یکی از شایعهترین سرطانها در سراسر دنیا است
سرطان مثانه دارای علائم و نشانه هایی است که در موارد زیر به آن اشاره میشود:
• خون در ادرار (هماچوری) :خون در ادرار می تواند به رنگ قرمز روشن یا تیره مشاهده شود. همچنین، احتمال دارد در طی بررسی-های میکروسکوپی، خون در ادرار تشخیص داده شود.
• ادرار دردناک
• درد لگن
• کمردرد
• تکرر ادرار
در اغلب مواقع، این علائم به دلایلی غیر از سرطان مثانه منجر می شود.
زمان مراجعه به پزشک برای تشخیص “سرطان مثانه” :
در صورت مشاهده خون در ادرارتان (هماچوری)، به پزشک خود مراجعه کنید تا آزمایش های دقیقی بر بدن شما انجام دهد. همچنین، اگر علائم دیگری نیز داشتید که موجب نگرانی شما شدند، با پزشک خود مشورت کنید.
علت سرطان مثانه:
مصرف دخانیات یکی از علل سرطان مثانه است
زمانی که سلولهای مثانه رشد غیرطبیعی خود را آغاز کرده باشند، سرطان مثانه به وجود میآید. در این حال، سلولها به جای رشد و تقسیم منظم، به سبب جهش های رخ داده شروع به رشد کنترل نشدهای می کنند که باعث ایجاد تومور سرطانی می شوند.
دلایل ایجاد سرطان مثانه عبارتند از:
«مصرف دخانیات، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی، قرار گرفتن در معرض تابش مواد رادیواکتیو، تحریک مزمن پوشش مثانه، عفونت های انگلی.»
البته، همه موارد ذکر شده دلیل قطعی در ایجاد سرطان مثانه نیست ولی در بعضی از افراد مبتلا به سرطان مثانه هیچ فاکتور خطر مشخصی مشاهده نمیشود.
انواع سرطان مثانه :
رایج ترین نوع سرطان مثانه، سرطان ادراری است
انواع گوناگونی از سلول ها، در مثانه می توانند به سلول سرطانی تبدیل شوند. نوع سلول مثانه که سرطان از آن آغاز می شود، نوع سرطان مثانه را مشخص می کند. مشخص کردن نوع سرطان مثانه به انتخاب روش درمانی مؤثر کمک می کند.
شرح انواع سرطان مثانه در زیر آمده است:
۱٫ سرطان ادراری کارسینوم ادراری (کارسینوم سلول انتقالی): این نوع سرطان مثانه، داخلیترین لایه پوشش دستگاه ادراری و درون مثانه را درگیر می کند. هنگام پر شدن مثانه، این پوشش سلولی دچار انقباض شده تا مثانه خالی شود. همین سلولها درون مجرای ادرار قرار گرفته و تومورها نیز در این مکان تشکیل می شوند. رایج ترین نوع سرطان مثانه، سرطان ادراری است.
۲٫ سرطان سلولی فلسی: با تحریک مزمن مثانه، کارسینوم سلول سنگفرشی به وجود می آید. برای مثال: ممکن است این نوع از سرطان به علت عفونت یا استفاده از سوند ادرار در مدت زمان طولانی تشکیل شده باشد. در مناطقی از جهان که عفونت انگلی خاص (شیستوزومیازیس) دلیل رایج عفونت مثانه است، این بیماری شایع تر است.
۳٫ آدنوکارسینوما: در سلول های غده ترشح مخاط در مثانه، آدنوکارسینوما تشکیل می شود.
تعدادی از سرطانهای مثانه بیش از یک نوع سلول را شامل می شوند.
عوامل خطرساز در “سرطان مثانه”:
همراه با بالا رفتن سن، افزایش خطر ابتلا به سرطان مثانه وجود دارد
عواملی که خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزایش میدهند، عبارتند از:
• سیگار کشیدن: احتمال اینکه سیگار با تجمع مواد شیمیایی مضر در ادرار خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزایش دهد، وجود دارد. هنگامی که به سیگار کشیدن مشغول هستید، بدن شما مواد شیمیایی را که در دود سیگار وجود دارد، پردازش کرده و مقداری از آن را از طریق ادرار دفع می کند. ممکن است این مواد شیمیایی مضر به مثانه شما صدمه برساند و همچنین می-تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.
• افزایش سن: همراه با بالا رفتن سن، افزایش خطر ابتلا به سرطان مثانه وجود دارد. ممکن است سرطان مثانه در هر سنی اتفاق بیفتد ولی در افراد کمتر از ۴۰ سال به ندرت دیده می شود.
• رنگ پوست: افراد سفید پوست نسبت به نژادهای دیگر، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان مثانه قرار دارند.
• جنسیت: مردان بیشتر از زنان در معرض خطر ابتلا به سرطان مثانه قرار می گیرند.
مردان بیشتر از زنان در معرض خطر ابتلا به سرطان مثانه قرار می گیرند
• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص: نقش اصلی کلیه ها در تصفیه مواد شیمیایی مضر از طریق جریان خون و انتقال آنها به مثانه است. به همین دلیل، تصور می شود که قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاصی احتمال خطر ابتلا به سرطان مثانه را بالا ببرد.
تشخیص سرطان مثانه :
آزمایشات و روشهای مختلفی برای تعیین سرطان مثانه وجود دارند که در ادامه به تفصیل شرح داده شده اند:
۱٫ سیستوسکوپی:پزشک جهت انجام سیستوسکوپی، یک لوله کوچک و باریک (سیستوسکوپ) از مجرای ادرار را وارد بدن می کند. لنز سیستوسکوپ ، به پزشک این اجازه را می دهد تا درون مجرای ادراری و مثانه را مشاهده کند.
از روش بیوپسی می توان جهت درمان سرطان مثانه نیز استفاده کرد
۲٫ بیوپسی در طی سیستوسکوپی: پزشک با استفاده از وسیله مخصوصی، لوله ای را به مثانه وارد می کند تا یک نمونه سلولی (بیوپسی) را برای آزمایش دریافت کند. از این روش می توان جهت درمان سرطان مثانه نیز استفاده کرد.
۳٫ سیتولوژی ادرار: نمونه ای از ادرار در این آزمایش جهت بررسی سلول های سرطانی تجزیه و تحلیل می شود.
۴٫ تست های تصویربرداری: آزمایشات تصویربرداری مثل توموگرافی کامپیوتری یا پیلوگرام رتروگراد، به پزشک شما این امکان را می دهد تا ساختار دستگاه ادراری را مشاهده کند. یک ماده حاجب در حین سونوگرافی CT به بدن تزریق میشود. پس از آن، با کمک از اشعه ایکس تصویربرداری انجام می گیرد. نمایی از دستگاه ادراری در طول آزمایش دریافت شده که به پزشک در تشخیص و شناسایی مناطق سرطانی کمک می کند.
تعیین میزان سرطان مثانه :
گزینه های درمانی سرطان مثانه به عوامل گوناگونی بستگی دارد
احتمال دارد پس از تأیید سرطان مثانه، پزشک جهت بررسی نفوذ سرطان به غدد لنفاوی یا سایر مناطق بدن، آزمایشات اضافی برای بیمار در نظر بگیرد. ممکن است این آزمایشات شامل «سی تی اسکن، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)، اسکن استخوان و اشعه ایکس قفسه سینه» باشند.
پزشک جهت تعیین مرحله سرطان از اطلاعات این آزمایشات استفاده می کند. مراحل سرطان مثانه به وسیله اعداد رومی از ۰ تا IV نشان داده می شود. ۰ ابتدایی ترین مرحله سرطان است که نشان دهنده سرطانی است که به لایه های درونی مثانه محدود می شود و بر روی دیواره ماهیچه ای مثانه تأثیرگذار نیست. بالاترین مرحله، نشان دهنده این است که سرطان به دیگر نقاط بدن و به غدد لنفاوی یا اندام دیگر منتقل شده است.
درجه سرطان مثانه
بیشتر تومورهای سرطان مثانه، بر اساس نحوه نمایش سلولهای سرطانی هنگام مشاهده از طریق میکروسکوپ تقسیم بندی می شوند. این روش به تعیین درجه تومور معروف است. سرطان مثانه دارای دو درجه گوناگون است:
۱٫ تومور مثانه با درجه پایین: این نوع تومور، از سلول هایی تشکیل شده که از نظر ظاهری و سازماندهی به سلولهای طبیعی شباهت بیشتری دارند. تومور درجه پایین معمولاً رشد کندی داشته و معمولا حمله آن به دیواره عضله ای مثانه نسبت به تومور درجه بالا کمتر است.
۲٫ تومور مثانه درجه بالا: این نوع تومور شامل سلول های غیر طبیعی هستند و هیچگونه شباهتی با بافتهای طبیعی ندارند. تومور درجه بالا نسبت به تومور درجه پایین رشد تهاجمی داشته و ممکن است در دیواره عضلانی مثانه و سایر بافت ها و اندام ها گسترش بیشتری داشته باشد.
درمان سرطان مثانه :
گزینه های درمانی سرطان مثانه به عوامل گوناگونی از جمله: نوع سرطان، درجه سرطان، مرحله سرطان، سلامت کلی بیمار و… وابسته است. ممکن است درمان سرطان مثانه شامل موارد زیر باشد:
۱٫ برداشت سرطان از طریق مجرا : (TUR) با روش آندوسکوپیک و با کمک دستگاهی به شیوه بسته انجام میگیرد. این شیوه همراه با بی حسی و به صورت سرپایی انجام می¬شود. ابزار مورد نیاز (resectoscope) همراه با یک حلقه سیم کوچک است که از راه مجرای ادرار به درون مثانه فرستاده می¬شود. حلقه با برش یا سوزش یا جریان الکتریکی باعث حذف تومور شده و امکان خروج تومور از مثانه را فراهم می کند.
۲٫ استفاده از BCG در داخل مثانه: یک ماه پس از برداشت سرطان مثانه به روش اندوسکوپیک و TUR ، تزریق محلول BCG درون مثانه به تعداد ۶ عدد و به صورت هفتگی انجام می شود تا از بازگشت مجدد سرطان جلوگیری شود. تزریق این محلول در مطب و سرپایی انجام می گیرد.
۳٫ برداشت جراحی کل مثانه: اگر سرطان مثانه به حدی بزرگ شده باشد که با آندوسکوپی نتوان آن را درمان کرد، کل مثانه با جراحی برداشته می شود (رادیکال سیستوسکوپی) و مثانه مصنوعی را که با کمک روده ساخته شده، به مجرای طبیعی بیمار پیوند می خورد تا فرد بتواند به صورت طبیعی ادرار کرده و به گذاشتن کیسه در پهلوی بیمار نیازی نباشد. بهترین و پیشرفته ترین جراحی سرطان مثانه، این روش است. این عمل توسط متخصص کلیه و مجاری ادراری (اورولوژیست) یا فوق تخصص کلیه و مجاری ادراری (ارولوژی) انجام می گیرد.
۴٫ رادیوتراپی و شیمی درمانی: این درمان در موارد پیشرفته سرطان مثانه که امکان جراحی وجود نداشته باشد، صورت می گیرد. شیمی درمانی در مثانه (شیمی درمانی داخل وریدی) برای درمان تومورهایی استفاده می شود که به روکش مثانه محدود شده اما در معرض خطر گسترش یا پیشرفت به مرحله بالاتر قرار دارند.
۵٫ شیمی درمانی برای کل بدن (شیمی درمانی سیستمیک): این روش جهت افزایش تأثیرگذاری درمان در بیمارانی که جراحی برداشت مثانه را انجام داده اند یا به عنوان یک روش درمانی اصلی در مواردی که جراحی جز گزینه درمان نیست، به کار برده می شود.
۶٫ جراحی: جهت از بین بردن بافت سرطانی از جراحی استفاده میکنند.
۷٫ بازسازی: روش جدیدی است که جهت خروج ادرار از بدن، بعد از برداشتن مثانه استفاده می شود.
۸٫ پرتو درمانی: به عنوان یک درمان اصلی در مواردی که جراحی گزینه درمان نیست، از پرتو درمانی استفاده میشود. این روش برای از بین بردن سلولهای سرطانی کاربرد دارد.
۹٫ ایمونوتراپی: این روش درمانی برای تحریک سیستم ایمنی بدن جهت مبارزه با سلول های سرطانی، چه در مثانه و چه در کل بدن، به کار برده می شود.
آیا سرطان مثانه کشنده است :
درمان بیماری سرطان مثانه به مرحله تشخیص سرطان هنگام بیماری بستگی دارد. اگر بیماری در مراحل نخستین تشخیص داده شود، پیش آگاهی از این بیماری عالی است و بیمار می تواند طول عمری همانند افراد طبیعی داشته باشد. بیمارانی که به سرطان مثانه مبتلا شده اند و بیماری به اندامهای دیگر آنها منتشر شده، طول عمر متوسطی بین ۱۲ تا ۱۸ ماه خواهند داشت. نوع تهاجمی تر و چشم انداز منفی برای ادامه طولانی مدت بیماران مبتلا به سرطان پیشرفته مثانه، سرطان راجعه است.
راههای جدید درمان جدید سرطان مثانه
۱٫ ژن درمانی
۲٫ درمان هدفمند
۳٫ فتودینامیک درمانی
انواع توده در سرطان مثانه :
۱٫ توده خوش خیم مثانه: به طور قطعی نمیتوان اظهار کرد که تمام تودههای مربوط به سرطان مثانه از نوع بدخیم هستند اما جهت اطمینان بیشتر، باید توسط سیستوسکوپی و برداشت نمونه یا بیوپسی و ارسال آن به پاتولوژی (آسیب شناسی) بررسی شود. درمان این توده ها تنها با برداشت توده به روش آندوسکوپی یا TUR است و عموماً به اقدام برای جراحی یا رادیوتراپی نیاز ندارند.
۲٫ توده بدخیم یا سرطان مثانه
راههای پیشگیری کردن از سرطان مثانه :
۱٫ مصرف آنتی اکسیدانهایی مانند: ویتامین آ، ای، سی، روی و سلنیوم.
۲٫ از سیگار کشیدن خودداری کنید.
۳٫ سبزیجات مخصوصاً کلم بروکلی و فلفل سبز را در سبد تغذیه خود بگنجانید.
۴٫ مصرف ماست.
۵٫ مصرف چای سبز.
۶٫ مصرف مایعات فراون.
گردآوری:بخش سلامت بیتوته
بیشتر بخوانید تا سالم بمانیددرمان تومورهای سطحی مثانه۷ درد مردانه را جدی بگیرید۷ روش برای حفظ سلامت مثانهبیماریهای اورژانسی تناسلی در مردانتکرار ادرار یا پرادراری؟عوامل محیطی و نقش آنها در بروز انواع سرطان ها