«پامنار» میزبانی برای آرامش گردشگران
مجموعه: مکانهای تفریحی ایران
سد دز در میان کوه‌های زاگرس در شمال خوزستان، یکی از جاذبه‌های گردشگری است که از شهر اندیمشک قابل دسترسی است.
شهر آجرها، دزفول در شمال استان خوزستان؛ آثار تاریخی بسیاری اعم از خانه، حمام، آسیاب و پل قدیمی ساسانی دارد. پس از دیدن آثار موجود و در مجموع فضای شهر، نوبت به مناطق طبیعی و تاریخی اطراف می‌رسد که به‌ویژه در نوروز رنگ و بویی دیگر می‌یابند. روستای پامنار در فاصله‌ی ۵۰ کیلومتری شمال شرق شهر دزفول یکی از مناطق نمونه گردشگری محسوب می‌شود که نوروز را به گردشگران ارمغان می‌دهد.
پامنار روستایی است با جاذبه‌های تاریخی و طبیعی گوناگون که به عنوان مهم‌ترین آنها می‌توان به دریاچه پشت سد دز اشاره کرد جایی که پهنه آسمان و زمین یک رنگ شده و در زمستان میزبان پرندگان مهاجر می‌شود و قایق‌رانی بر روی دریاچه لذتی زایدوالوصف به دنبال دارد. ابوطالب راهنمای محلی در مورد فعالیت‌های ممکن می‌گوید: «از امکان قایق‌رانی بر روی دریاچه وسیعی که پشت سد دز شکل گرفته، می‌توان بهره برد.» وی البته متذکر شد که تا فاصله معینی از تاج سد می‌توان پیش رفت در غیر این صورت با سیستم دفاعی سد برخورد می‌شود.
این راهنمای محلی به امکان ماهی‌گیری به عنوان یکی دیگر از فعالیت‌های ممکن اشاره کرد: «به‌ویژه آن که ماهی‌های دریاچه در حقیقت ماهی‌های رودخانه‌ای هستند که با سیستم دریایی یعنی با مواد معدنی فراوان و در آب عمیق زندگی می‌کنند در نتیجه از نظر فیزیکی با ماهی‌های مشابه خود در بالادست یا پایین‌دست رودخانه تفاوت دارند.»
علاوه بر ساحل روستای پامنار، چادر زدن در سواحل مقابل که تنها با قایق قابل دسترس‌اند، خود از ویژگی‌های خاص منطقه محسوب می‌شود که می‌تواند فضای مناسبی به دور از شلوغی‌های نوروز را برای گردشگر فراهم کند.
دریاچه سد دز جاذبه اصلی روستای پامنار به حساب می‌آید اما جدای از آن آثار تاریخی منطقه را نیز باید در نظر آورد. قلعه شاداب یکی از این آثار است که ابوطالب درباره آن می‌گوید: «مربوط به دوره ساسانیان است، زمانی که خورشیدآفرین و فدک‌ناز در آن زندگی می‌کردند. در زمان پهلوی اول یا دهه‌های ۲۰ و ۳۰ به عنوان دژ دفاعی در مقابل غارتگران مورد استفاده قرار می‌گرفت. تا ۲۵ سال پیش مسکونی بوده اما بعد از آن که ماشین آمد و جاده کشیده شد، قلعه نشینی نیز از بین رفت. در حال حاضر نیز پاییز با شروع بارندگی محل نگهداری گوسفندان می‌شود که تا آخر اردیبهشت آنجا می‌مانند.»
این راهنمای محلی در مورد قلعه تاریخی شاداب ادامه می‌دهد: «قلعه با حدود ۱۲هزار مترمربع وسعت دو راه ورودی دارد، یکی از آنها راه صعب‌العبوری است که مورد استفاده افراد بومی روستاهای پامنار و پاقلعه است و مردم عادی فقط از راه دیگر می‌توانند رفت و آمد کنند و همین رمز پیروزی ساکنان بوده زیرا با وجود یک سنگربان می‌توانستند مقابل یک لشکر مقاوت کنند.»
پایین قلعه کُنارستان است، مکانی که درختان فراوان سدر یا کُنار، منطقه‌ای مناسب برای گردشگری ایجاد کرده‌اند. کمی پایین‌تر اشکفت یا غار زرده قرار دارد که تابستان‌ها خیلی خنک است و با درختان بادام اطراف، یکی از جاهای زیبا محسوب می‌شود.
یکی دیگر از نقاط دیدنی منطقه قبرستان قدیمی قلعه شاداب است با سنگ‌های ایستاده و نقوش متفاوت که هر کدام گویای مشخصاتی از متوفا هستند و ابوطالب در توضیح نقوش می‌گوید: «سوار بر اسب و با شمشیر نشانه مردی سلحشور در میدان رزم است. دیگری نشان می‌دهد که متوفا خانمی با مهارت اسب‌سواری و شکار بوده و می‌توانسته از درخت نخل بالا رفته و خرما بچیند. دیگری رقصنده خوبی بوده و در ساخت کوزه و رنگ‌آمیزی آن ماهر بوده است.»
«خوشه‌های گندم گویای آن است که متوفا کشاورز خوبی بوده و زمین زراعی زیادی داشته و به مردم هم گندم می‌داده است. دیگری آهنگر توانایی است و یکی دیگر میزبان جنگجویان و رهگذاران بوده زیرا بر سر سنگ قبرش قلیان جوزی یعنی قلیانی که برخلاف قلیان‌های معمولی که مخزن آب آن از شیشه و استیل و نقره است، مخزن آب به شکل کوزه‌ای و از جنس چوب گردو است، حک شده است.» این راهنمای محلی در ادامه یادآور شد: «در رابطه با چوب گردو نکته جالب آن است که اگر چرب شود، قسمت ترک خورده، ترمیم شده و به حالت اولیه بازمی‌گردد به همین دلیل برای قلیان‌های سفری مورد استفاده قرار می‌گرفته است.»
علاوه بر آثار تاریخی و طبیعی، پامنار از مناطق اصلی کپوبافی یعنی یکی از صنایع دستی اصلی منطقه به حساب می‌آید که زنان روستایی به این کار مشغول‌اند و نوآوری و طرح‌های جدید از مشخصات این صنایع دستی بوده و تلاش زنان و دختران در این رابطه قابل توجه است.
ابوطالب معتقد است: «سفر به پامنار و لذت بردن از طبیعت آن به راحتی میسر است زیرا امکان اقامت در خانه روستایی و همچنین چادر زدن هست و روستاییان پذیرای گردشگرانی هستند که به فرهنگ بومی احترام گذاشته و به طبیعت آسیب نمی‌رسانند.»
لازم به ذکر است که در حال حاضر روستای پامنار در برنامه تورهای مسافرتی به استان خوزستان جای ندارد اما دسترسی به آن به واسطه فاصله کمی که از شهر دزفول دارد، به راحتی ممکن بوده و از آنجا که دارای تنوع طبیعی و تاریخی است می‌توان برنامه‌ای بین یک تا چند روز برای آن در نظر گرفته و آرامش و فعالیت را توأمان در تعطیلات گنجاند.
دور دنیا با یک کلیکقلعه هزار درب آثار باستانی استان ایلام آیا نام قلعه الموت را شنیده اید؟ قلعه زیبای دزک چهارمحال و بختیاریآشنایی با قلعه گویجه – مراغهبزرگترین رصدخانه جهانروستای رنسانسی ایران
