چهل حدیث گهربار درباره کار و همت

چهل حدیث گهربار درباره کار و همت



چهل حدیث گهربار درباره کار و همت

مجموعه: احادیث و سخنان بزرگان

چهل حدیث گهربار درباره  کار و همتحدیث (۱) پیامبر صلى‏ الله ‏علیه‏ و‏ آله :
طَلَبُ الْحَلَالِ فَرِیضَهٌ عَلَى کُلِّ مُسْلِمٍ وَ مُسْلِمَهکار کردن برای کسب روزی حلال بر هر زن و مرد مسلمان واجب استجامع الاخبار (شعیری) ص ۱۳۹
 
————————————————-حدیث (۲) حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم  :امْنُنْ عَلَیْنَا بِالنَّشَاطِ وَ أَعِذْنَا مِنَ الْفَشَلِ وَ الْکَسَلِ وَ الْعَجْزِ وَ الْعِلَلِ وَ الضَّرَرِ وَ الضَّجَرِ وَ الْمَلَلخدایا نعمت سرزندگی و کوشایی را به ما ارزانی دار و از سستی ، تنبلی ، ناتوانی ، بهانه آوری ، زیان ، دل مردگی و ملال ، محفوظمان داربحار الانوار (ط – بیروت )‏ ج ۹۱ ، ص ۱۲۵
 
————————————————-حدیث (۳) پیامبر صلى‏ الله ‏علیه‏ و‏ آله :إِنَّ مِنَ الذُّنُوبِ ذُنُوباً لَا یُکَفِّرُهَا صَلَاهٌ وَ لَا صَدَقَهٌ قِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ فَمَا یُکَفِّرُهَا قَالَ الْهُمُومُ فِی طَلَبِ الْمَعِیشَهبعضی از گناهان به وسیله نماز و صدقه هم آمرزیده نمی شوند. سوال شد یا رسول الله!پس چه چیز موجب آمرزش آن است؟ فرمود : جدیت و تلاش در طلب معیشت مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل ج‏۱۳، ص ۱۳
 
————————————————-حدیث (۴) حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم :الْعِبَادَهُ عَشَرَهُ أَجْزَاءٍ تِسْعَهُ أَجْزَاءٍ فِی طَلَبِ الْحَلَالعبادت ده جز است که نه جز آن در کار و تلاش برای به دست آوردن روزی حلال استمستدرک الوسائل و مستنبط المسائل ج‏۱۳، ص ۱۲
 
————————————————-حدیث (۵) امام علی علیه السلام  :الْعَمَلَ الْعَمَلَ ثُمَّ النِّهَایَهَ النِّهَایَهَ وَ الِاسْتِقَامَهَ الِاسْتِقَامَهَ ثُمَّ الصَّبْرَ الصَّبْرَ وَ الْوَرَعَ الْوَرَعَ إِنَّ لَکُمْ نِهَایَهً فَانْتَهُوا إِلَى نِهَایَتِکُمکار کنید و آن را به پایانش رسانید و در آن پایداری کنید ؛ آن گاه شکیبایی ورزید و پارسا باشید.نهج البلاغه (للصبحی صالح) ص ۲۵۲
 
————————————————- حدیث (۶) امام علی علیه السلام :قَلِیلٌ تَدُومُ عَلَیْهِ أَرْجَى مِنْ کَثِیرٍ مَمْلُولٍ مِنْهکار (خیر) اندک ، که بر آن مداومت ورزی ، از کار بسیار که از آن خسته شوی ، امیدوار کننده تر است.نهج البلاغه (للصبحی صالح) ص ۵۲۵ ، ح ۲۷۸
 
————————————————-حدیث (۷) حضرت علی علیه السلام :عَلَیْکُمْ بِالْجِدِّ وَ الِاجْتِهَادِ وَ التَّأَهُّبِ وَ الِاسْتِعْدَادبر شما باد به تلاش و سخت کوشی و مهیا شدن و آماده شدنوسایل الشیعه ج ۱ ، ص ۹۲ ، ح ۲۱۷
 
————————————————-حدیث (۸) امام علی علیه السلام :إِذَا هِبْتَ أَمْراً فَقَعْ فِیهِ فَإِنَّ شِدَّهَ تَوَقِّیهِ أَعْظَمُ مِمَّا تَخَافُ مِنْههر گاه از کاری ترسیدی ، خود را به کام آن بینداز ، زیرا ترس شدید از آن کار ، دشوارتر و زیان بار تر از اقدان به آن کار است.نهج البلاغه (صبحی صالح ) ص ۵۰۱ ، ح۱۷۵
 
————————————————-حدیث (۹) حضرت علی علیه السلام :طاعه اللّه سبحانه لا یجوزها الا من بذل الجد و استفرغ الجهدبه طاعت خدای سبحان دست نیابد مگر کسی که تلاش کند و نهایت کوشش خود را به کار گیردشرح آقا جمال الدین خوانساری بر غررالحکم ج ۷ ، ص ۲۱۹
 
————————————————-حدیث (۱۰) امام علی علیه السلام :الشَّرَفُ بِالْهِمَمِ الْعَالِیَهِ لَا بِالرِّمَمِ الْبَالِیَهشرافت به همت های بلند است نه به استخوان های پوسیدهتصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۴۴۸ ، ح ۱۰۲۷۳
 
————————————————-حدیث (۱۱) امیرالمومنان علیه السلام :اقْصِرْ هِمَّتَکَ عَلَى مَا یَلْزَمُکَ وَ لَا تَخُضْ فِیمَا لَا یَعْنِیکهمت خود را صرف چیزهایی کن که به آن نیاز داری و آنچه به کارت نمی آید پی گیری مکنتصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۴۷۷ ، ح ۱۰۹۳۶
 
————————————————- حدیث (۱۲) امام علی علیه السلام : الْمَرْءُ بِهِمَّتِهِ لَا بِقُنْیَتِهارزش انسان به همت اوست ، نه به ثروت اوتصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۴۴۷ ، ح ۱۰۲۶۴
————————————————-حدیث (۱۳) حضرت علی علیه السلام : قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَى قَدْرِ هِمَّتِهاندازه هر کس به اندازه همت اوستنهج البلاغه (صبحی صالح ) ص ۴۷۷ ، ح ۴۷ – تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۹۳ ، ح ۱۶۲۷
 
————————————————-حدیث (۱۴) امام علی علیه السلام :الْکَرَمُ نَتِیجَهُ عُلُوِّ الْهِمَّهکرامت زاییده بلند همتی استتصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۳۸۲ ، ح ۸۶۷۸
 
————————————————-حدیث (۱۵) امیرالمومنین علی علیه السلام  :کَفَى بِالْمَرْءِ غَفْلَهً أَنْ یَصْرِفَ هِمَّتَهُ فِیمَا لَا یَعْنِیه‏از غفلت برای آدمی همین بس که همتش را در آنچه به کارش نمی آید ، صرف کند تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۴۷۷ ، ح ۱۰۹۴۲
 
————————————————-حدیث (۱۶) امام علی علیه السلام :کُنْ بَعِیدَ الْهِمَمِ إِذَا طَلَبْتَ کَرِیمَ الظَّفَرِ إِذَا غَلَبْتهر گاه در پی چیزی هستی ، بلند همت باش و آن گاه که چیره شدی ، در پیروزی کریم باشتصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۴۴۸ ، ح ۱۰۲۷۶
 
————————————————-حدیث (۱۷) امیر المومنین علی علیه السلام : آفَهُ النُّجْحِ الْکَسَلآفت موفقیت تنبلی استتصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۴۶۳ ، ح ۱۰۶۱۷
 
————————————————-حدیث (۱۸) امام علی علیه السلام :مَنْ دَامَ کَسَلُهُ خَابَ أَمَلُهکسی که پیوسته تنبلی کند ، در رسیدن به آرزویش ناکام ماندتصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۴۶۳ ، ح ۱۰۶۲۷
 
————————————————-حدیث (۱۹) امیرالمومنین علی علیه السلام : مِنْ سَبَبِ الْحِرْمَانِ التَّوَانِی یکی از عوامل محرومیت سستی (در کار ) استتحف العقول ص ۸۰
 
————————————————-حدیث (۲۰) امام علی علیه السلام :ضَادُّوا التَّوَانِیَ بِالْعَزْمبا عزم و اراده به جنگ سستی برویدتصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۴۷۶ ، ح ۱۰۹۰۸
 
————————————————- حدیث (۲۱) امام حسن مجتبی علیه السلام :لَا مُرُوَّهَ لِمَنْ لَا هِمَّهَ لَهکسی که همت ندارد مروت نداردکشف الغمه (ط-القدیمه) ج ۱ ، ص ۵۷۱ – بحار الانوار (ط-بیروت) ج ۷۵ ، ص ۱۱۱
 
————————————————-حدیث (۲۲) امام حسن مجتبی علیه السلام :اتَّقُوا اللَّهَ عِبَادَ اللَّهِ وَ جِدُّوا فِی الطَّلَبِ وَ تُجَاهَ الْهَرَبِ وَ بَادِرُوا الْعَمَلَ قَبْلَ مُقَطَّعَاتِ النَّقِمَاتِ وَ هَاذِمِ اللَّذَّاتای بندگان خدا ! تقوا پیشه کرده و برای رسیدن به خواسته ها تلاش کنید و از کارهای ناروا بگریزید و قبل از آنکه ناگواری ها به شما روی آورند و نابود کننده لذات (مرگ) فرا رسد ، به کار (های نیک) مبادرت ورزیدتحف العقول ص ۲۳۶ – بحارالانوار( ط – بیروت) ج ۷۵ ، ص ۱۰۹
 
————————————————-حدیث (۲۳) امام حسن مجتبی علیه السلام :و اعمل لدنیاک کأنّک تعیش أبدا و اعمل لآخرتک کأنّک تموت غدابرای دنیایت چنان کار کن که گویا برای همیشه (در این دنیا) خواهی بود. و برای آخرتت (نیز چنان) سعی و تلاش کن که گویا فردا از این دنیا خواهی رفتمستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج ۱۲ ، ص ۵۲ ، ح ۱۳۴۸۹ – بحارالانوار(ط – بیروت) ج ۴۴ ، ص ۱۳۹
 
————————————————-حدیث (۲۴) امام صادق علیه السلام :اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنَ الْهَمِّ وَ الْحَزَنِ وَ الْعَجْزِ وَ الْکَسَلبار خدایا ، من از غم و اندوه و ناتوانی و تنبلی به تو پناه می برممن لا یحضره الفقیه ج ۱ ، ص ۳۳۵ ، ح ۹۸۱
 
————————————————-حدیث (۲۵) امام محمد باقر علیه السلام :إِیَّاکَ وَ الْکَسَلَ وَ الضَّجَرَ فَإِنَّهُمَا مِفْتَاحُ کُلِّ شَراز تنبلی و بی حوصلگی بپرهیز ، زیرا که این دو کلید هر بدی می باشندتحف العقول ص ۲۹۵
 
————————————————-حدیث (۲۶) امام محمد باقر علیه السلام : إِنِّی لَأُبْغِضُ الرَّجُلَ أَوْ أُبْغِضُ لِلرَّجُلِ أَنْ یَکُونَ کَسْلَاناً [کَسْلَانَ‏] عَنْ أَمْرِ دُنْیَاهُ وَ مَنْ کَسِلَ عَنْ أَمْرِ دُنْیَاهُ فَهُوَ عَنْ أَمْرِ آخِرَتِهِ أَکْسَلُ من مردی را که در کار دنیایش تنبل باشد مبغوض میدارم و کسی که در کار دنیا تنبل باشد ، در کار آخرتش تنبل تر است .کافی (ط-الاسلامیه) ج ۵ ، ص ۸۵ ، ح ۴
 
————————————————-حدیث (۲۷) امام محمد باقر علیه السلام :إِیاکَ وَ الْکَسَلَ وَ الضَّجَرَ فَإِنَّهُمَا یمْنَعَانِکَ مِنْ حَظِّکَ مِنَ الدُّنْیا وَ الْآخِرَهاز تنبلی و بی حوصلگی بپرهیز زیرا که این دو خصلت تو را از بهره دنیا و آخرت باز می دارند.کافی (ط-الاسلامیه) ج ۵ ، ص ۸۵ ، ح ۲
 
————————————————-حدیث (۲۸)امام جعفر صادق علیه السلام :ترک التجاره ینقص العقلرها کردن کسب و کار ، عقل را کم می کندکافی (ط-الاسلامیه) ج ۵ ، ص ۱۴۸ ، ح ۱
 
————————————————- حدیث (۲۹) امام جعفر صادق علیه السلام :کُلُّ ذِی صِنَاعَهٍ مُضْطَرٌّ إِلَى ثَلَاثِ خِصَالٍ یَجْتَلِبُ بِهَا الْمَکْسَبَ وَ هُوَ أَنْ یَکُونَ حَاذِقاً بِعَمَلِهِ مُؤَدِّیاً لِلْأَمَانَهِ فِیهِ مُسْتَمِیلًا لِمَنِ اسْتَعْمَلَهُهر اهل فنی برای موفقیت در کسب و کار خود به سه مطلب نیازمند است : تخصص و باهوشی در فن و حرفه مورد نظر؛ امین باشد و در کار و مال مردم ، امانت و درستی را حفظ کند. با کارفرما و صاحب کار ، خوش برخورد و خوش قلب باشد.تحف العقول ص ۳۲۲
 
————————————————-حدیث (۳۰) امام جعفر صادق علیه السلام :مَنْ طَلَبَ التِّجَارَهَ اسْتَغْنَى عَنِ النَّاسهر کس دنبال تجارت رود از مردم بی نیاز می شود.کافی (ط-الاسلامیه) ج ۵ ، ص ۱۴۸ ، ح ۳
 
————————————————-حدیث (۳۱) امام جعفر صادق علیه السلام :یَا هِشَامُ إِنْ رَأَیْتَ الصَّفَّیْنِ قَدِ الْتَقَیَا فَلَا تَدَعْ طَلَبَ الرِّزْقِ فِی ذَلِکَ الْیَوْماگر در خط مقدم جبهه ، درگیری شروع شد ، باز هم کار کردن و طلب روزی را در آن روز ترک نکن . کافی (ط-الاسلامیه) ج ۵ ، ص ۷۸ ، ح ۷
 
————————————————-حدیث (۳۲) امام جعفر صادق علیه السلام :الْکَادُّ عَلَى عِیَالِهِ کَالْمُجَاهِدِ فِی سَبِیلِ اللَّهکسی که خود را برای روزی خانواده اش به زحمت می اندازد و کار می کند مانند رزمنده ایست که در راه خدا می جنگد.کافی (ط-الاسلامیه) ج ۵ ، ص ۸۸ ، ح ۱
 
————————————————-حدیث (۳۳) امام جعفر صادق علیه السلام : أُوصِیکَ بِتَقْوَى اللَّهِ وَ الْوَرَعِ وَ الِاجْتِهَادِ وَ اعْلَمْ أَنَّهُ لَا یَنْفَعُ اجْتِهَادٌ لَا وَرَعَ فِیهتو را به تقوای الهی و پارسایی و کوشش سفارش می کنم و بدان که کوششی که در آن پارسایی نباشد ، سودی نمی دهد.کافی (ط – الاسلامیه) ج ۲ ، ص ۷۶ ، ح ۱
 
————————————————-حدیث (۳۴)امام جعفر صادق علیه السلام : لَا تَکْسَلُوا فِی طَلَبِ مَعَایِشِکُمْ فَإِنَّ آبَاءَنَا کَانُوا یَرْکُضُونَ فِیهَا وَ یَطْلُبُونَهَادر طلب روزی و نیازهای زندگی تنبلی نکنید ، چرا که پدران و نیاکان ما به دنبال آن می دویدند و آن را طلب می کردند.من لا یحضره الفقیه ج ۳ ، ص ۱۵۷ ، ح ۳۵۷۶
 
————————————————-حدیث (۳۵) امام جعفر صادق علیه السلام :لَا تَکْسَلْ عَنْ مَعِیشَتِکَ فَتَکُونَ کَلًّا عَلَى غَیْرِکدر معاش دنیوی خود تنبلی مکن که سربار دیگران باشی. کافی (ط – الاسلامیه) ج ۵ ، ص ۸۶ ، ح ۹
 
————————————————-حدیث (۳۶) امام موسی کاظم علیه السلام :إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى لَیُبْغِضُ الْعَبْدَ النَّوَّامَ إِنَّ اللَّهَ لَیُبْغِضُ الْعَبْدَ الْفَارِغخداوند دشمن بنده ای است که زیاد می خوابد و بیکار است.وسایل الشیعه ج ۱۷ ، ص ۵۸ ، ح ۲۱۹۷۲
 
————————————————- حدیث (۳۷) امام رضا علیه السلام :إِنَّ الَّذِی یَطْلُبُ مِنْ فَضْلٍ یَکُفُّ بِهِ عِیَالَهُ أَعْظَمُ أَجْراً مِنَ الْمُجَاهِدِ فِی سَبِیلِ اللَّهکسی که دنبال روزی می رود تا آبروی خود و خانواده اش را حفظ کند اجر و پاداشش از رزمنده ای که در راه خدا جنگ می کند بیشتر است.تحف العقول ص ۴۴۵
 
————————————————-حدیث (۳۸) امیر المومنین علی علیه السلام :أَحْسَنُ الشِّیَمِ شَرَفُ الْهِمَمنیکوترین خصلت ها ارجمندی همت هاست.تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۴۴۸ ، ح ۱۰۲۷۴
 
————————————————-حدیث (۳۹) حضرت علی علیه السلام :مَنْ رَقَى دَرَجَاتِ الْهِمَمِ عَظَّمَتْهُ الْأُمَمهر که بر نردبان همت ها بالا رود ، ملت ها او را بزرگ دارند.تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۴۴۸ ، ح ۱۰۲۷۰
 
————————————————-حدیث (۴۰) امام محمد باقر علیه السلام :لَا شَرَفَ کَبُعْدِ الْهِمَّههیچ شرافتی چون بلند همتی نیست .تحف العقول ص ۲۸۶ – بحار الانوار (ط –بیروت) ج ۷۵ ، ص ۱۶۵
منبع : aviny.com 


در ادامه بخوانید۲۰حدیث از امام حسین (ع)۱۰ حدیث زیبا در مورد برکت در زندگیاحادیثی در باب توسل به قرآن آخرین وصیت علی (ع) چه بود؟ احادیث نماز ۲۵ حدیث درباره دروغ و دروغگو