۲ اکتبر؛ روز جهانی فلج مغری

نوزادان نارس برای بروز فلج مغزی در خطر بیشتری قرار دارند

۱۰ مهر (۲ اکتبر) ؛ روز جهانی فلج مغری

روز جهانی فلج مغزی

دوم اکتبر برابر با دهم مهرماه به عنوان روز جهانی فلج مغزی نامگذاری شده است.

فلج مغزی چیست؟
فلج مغزی (cerebral palsy) یا CP به معنای اختلال و ناتوانی حرکتی به علت یک ضایعه مغزی است. این یک اصطلاح کلی است که گروهی از ضایعات مزمنی که کنترل حرکتی فرد را مختل می کنند، شامل می شود. اختلال حرکتی ناشی از این ضایعه در سال های اولیه زندگی ظاهر می شود و معمولاً با گذشت زمان بدتر نمی گردد. فلج مغزی در شرایط نقصان تکامل یا آسیب به مناطق حرکتی مغز بوجود می آید و درنتیجه، این مناطق قادر به کنترل حرکتی یا وضعیت بدنی (پوسچر) فرد نخواهند بود.

علل شیوع فلج مغزی
شیوع فلج مغزی ۳/۳ در هر ۱۰۰۰ نفر است; تقریباً ۸۱ درصد آنها مبتلا به نوع اسپاستیک فلج مغزی هستند در میان کودکان با فلج مغزی ۸ درصد دچار طیفی از اختلالات مانند اوتیسم و ۳۵ درصد مبتلا به صرع هستند. ۵۶ درصد قادر به راه رفتن به تنهایی و ۳۳ درصد دچار محدودیت حرکتی و یا ناتوانی در راه رفتن هستند. فلج مغزی توسط آسیب یا ناهنجاری‌های مغزی ایجاد می‌شود. بسیاری از این مشکلات در دوران جنینی رخ می‌دهند اما این اختلال می‌تواند در هر زمان دیگری طی ۲ سال اول زندگی، زمانی که مغز کودک همچنان در حال تکامل است رخ دهد.

عوامل خطرساز در ایجاد فلج مغزی
نوزادان نارس برای بروز فلج مغزی در خطر بیشتری قرار دارند. فلج مغزی در بعضی از کودکان درنتیجه نوزادان نارس و یا با وزن موقع تولد کمتر از ۱۵۰۰ گرم، عوارض حاملگی مانند پلی هیدروآمنیوس اکلامپسی، خونریزی در سه ماهی سوم، چند قلویی، پرزانتاسیون غیر طبیعی جنین، تب مادر، تشنج یا اختلالت تشنجی در مادر، درمان مادر با هورمون تیروئید استروژن یا پرژسترون ،همچنین خونریزی مغزی، عفونت‌های مغزی (آنسفالیت، مننژیت، ابتلا به ویروس هرپس سمپلکس)، ضربه مغزی، عفونت در مادر طی دوران بارداری (سرخجه) ایجاد می شود.

علائم فلج مغزی :
۱- سفتی عضلات به صورت اسپاستی سیتی یا رژیدیتی
۲- حرکات غیر طبیعی
۳- اشکال در مهارتهای حرکتی درشت از قبیل راه رفتن یا دویدن
۴- اشکال در مهارتهای حرکتی ظریف از قبیل نوشتن یا باز و بسته کردن دکمه های لباس
۵- اشکال در مهارتهای ادراکی و حسی

علائم فلج مغزی از یک فرد به فرد دیگر متفاوت است و با گذشت زمان ممکن است تغییر ننماید بعضی از افراد مبتلا به فلج مغزی ممکن است به بیماریهای دیگر از قبیل تشنج، آسیب ذهنی اختلال یادگیر و تأخیر رشدی نیز مبتلا باشند. اگر چه ممکن است علائم فلج مغزی با گذشت زمان تغییر کنند اما این بدان معنی نیست که فلج مغزی یک بیماری پیشرونده است (بدتر نمی شود). بنابراین اگر یک فرد مبتلا به فلج مغزی با گذشت زمان مشکلات او بیشتر شود، ممکن است این مشکلات چیز دیگری غیر از ضایعه فلج مغزی او باشد.

علائم اولیه فلج مغزی معمولاً قبل از ۳ سالگی ظاهر می شوند

با وجود اینکه فلج مغزی یک ضایعه پیشرونده نیست اثرات فلج مغزی ممکن است در طی زمان تغییر نماید، گاهی اوقات تعدادی از این علائم بهبود می یابد برای مثال کودکی که اندام های فوقانی یا دستهای او دچار اختلال است ممکن است توانایی لازم را برای نوشتن و پوشیدن لباس بدست آورد، در حالی که در بعضی از کودکان ممکن است سختی عضلات منجر به بروز مشکلاتی در لگن و ستون فقرات شود که نیازمند جراحی ارتوپدی باشد. بالا رفتن سن کودکان مبتلا به فلج مغزی در صورت عدم مراقبت توانبخشی و انجام تمرینات صحیح می تواند منجر به یک وضعیت غیر طبیعی در بدن آنان شود.

فلج مغزی می تواند منجر به ایجاد مشکلات و عوارضی از قبیل اشکال در غذا خوردن، کنترل ضعیف ادرار و موضوع و مشکلات تنفسی و زخمهای بستر شود. علائم اولیه فلج مغزی معمولاً قبل از ۳ سالگی ظاهر می شوند. نوزاد مبتلا به فلج مغزی اغلب در مقایسه با کودکان عادی کندتر به مراحل رشدی خویش از قبیل غلتیدن، نشستن، چهار پا رفتن، لبخند زدن و … دست پیدا می کنند.

پیشگیری از ابتلا به فلج مغزی
– امکان مراقبت مناسب را در زمان حاملگی، شروع درد زایمانی، و زایمان فراهم آورید.
– در زمان حاملگی، رژیم غذایی طبیعی و متعادل داشته باشید.
– در زمان حاملگی، بدون مشورت با پزشک خود هیچ دارویی مصرف نکنید. به هیچ عنوان الکل ننوشید.
– در زمان حاملگی، از افراد بیمار و مبتلا به عفونت دوری گزینید.

درمان فلج مغزی
درمان فلج مغزی به نوع اختلال عملکردی بستگی دارد درمان‌های فیزیکی و کاردرمانی به نحو مطلوبی وضعیت و حرکات بدنی را تسهیل می‌کند روش‌های درمانی عبارتند از: تجویز داروهای خوراکی، تجویز بوتولینیوم، کارگذاری پمپ اینتراتکال باکلوفن جهت درمان اسپاسیته، درمان تشنج، اختلالات ارتوپدی، و اختلالات حسی.

با توجه به این که تشخیص زودهنگام فلج مغزی مهم است، کودک خود را مرتب برای چکاب پیش پزشک ببرید. تشخیص ندادن فلج مغزی ممکن است باعث شود کودک فرصت وارد شدن به برنامه‌های مخصوص برای به حداکثر رساندن رشد و نمو را از دست دهد.  همواره در مورد خود و کودک‌تان دید مثبت داشته باشید. گاهی نتایج دور از انتظار و خوبی به دست می‌آید.  با دیگر والدینی که کودکانشان فلج مغزی داشته‌اند مشورت کنید و از آنها راهنمایی و کمک بخواهید.
در مورد برنامه‌های آموزشی و فیزیوتراپی مخصوص این کودکان و نیز گروه‌های حمایتی تحقیق به عمل آورید تا بتوانید به بهترین درمان دسترسی داشته باشید و توانایی‌های کودکتان را به حداکثر برسانید.

گردآوری : بخش فرهنگ و هنر بیتوته

منابع :

yjc.ir

pezeshk.us