جزر و مد چیست؟
مجموعه: چرا ، زیرا و چگونه
پدیده جزر و مد اساساً زائیده‌ی نیروی جاذبه ماه است
جزر و مد چیست؟- جزر و مد (Tides)از زمان‌های گذشته مردم می‌دانستند میان طلوع و غروب ماه و جزر و مد آب دریاها رابطه‌ای برقرار است اما چگونگی آن را نمی‌دانستند تا آن که اسحاق نیوتن (Isaac Newton) برای نخستین بار چگونگی رابطه را بیان کرد.
پدیده جزر و مد اساساً زائیده‌ی نیروی جاذبه ماه است. بر روی زمین در هر لحظه دو منطقه وجود دارد که در این مناطق آب اقیانوس‌ها به نحو چشم‌گیری بالا می‌آید که به آنها «کوههای دوگانه مد» می‌گویند. یکی از آنها در امتداد خط واصل بین ماه زمین و در قسمت رو به ماه است و دیگری در همان امتداد و در قسمت پشت به ماه زمین قرار دارد. دلیل ایجاد «کوه مد» اول را می‌توان به خوبی فهمید؛ در این منطقه ماه در نصف النهار ناظر و در بیشترین ارتفاع خود در آسمان قرار دارد. در نتیجه توده آبهای دریاها با بیشترین شدت در جهت ماه جذب می‌شوند.
«کوه مد» دوم که در عقب قرار دارد به چه دلیل ایجاد می‌شود؟زمین و ماه، هر دو به دور یکدیگر می‌چرخند. در واقع هر دو جرم آسمانی بر دور مرکز گرانش مشترک بین خود می‌گردند. اما از لحاظ مقدار جرم، آنها یک زوج نابرابر هستند، زیرا جرم زمین ۸۱ برابر ماه می‌باشد. اگر جرم ماه و زمین با یکدیگر برابر بود، این مرکز گرانش دقیقاٌ در وسط آن دو قرار می‌گرفت، ولی چون زمین بسیار سنگین‌تر از ماه است، مرکز گرانش به زمین نزدیکتر است و در واقع زیر سطح زمین قرار دارد.
زمین نیز در طول یک ماه، نوعی رقص تخم مرغی را گرد این مرکز گرانش مشترک اجرا می‌کند. در نتیجه یک نیروی گریز از مرکز ایجاد می‌شود، که بزرگترین بخش این نیرو در قسمت پشت به ماه زمین متمرکز می‌گردد. بنابراین توده آبهای آنجا در اثر نیروی رانش به خارج از زمین کشیده می‌شوند. زمانی که ماه در حال طلوع یا غروب در افق قرار دارد، کمترین حالت مد یا همان جزر را خواهیم داشت.
به خاطر دوری خورشید از زمین اثر خورشید در جزر و مد به تنهایی نسبت به اثر ماه، کمتر است
جزر و مد همراه با حرکت ظاهری ماه در آسمان از افق شرقی به سوی افق غربی ناظر پیش می‌روند. بنابراین ما در هر منطقه از زمین روزانه دو بار شاهد جزر و مد آب دریاها هستیم. اما از آنجا که ماه نیز آهسته به دور زمین در گرش است، محل وقوع این «کوههای مد» را با خود انتقال می‌دهد. بنابراین در طول یک دور چرخش زمین به دور خود، مکان کوههای مد تا حدودی جابه‌جا می‌شود.
بر این اساس یک مد تا مد بعدی بجای ۱۲ ساعت ، ۵/۱۲ ساعت طول می¬کشد. اگر دقت کنید می‌بینید این زمان درست نصف زمان یک شبانه روز قمری است. یعنی نصف ۲۴ ساعت و ۵۱ دقیقه، از طلوع ماه تا طلوع ماه در روز بعدی است. اگر زمین، خورشید و ماه در یک امتداد واقع شوند، نیروی گرانش خورشید، موجب تقویت نیروی گرانش ماه می‌گردد. این حالت در زمان‌های «ماه نو» و «بدر» بروز می‌کند و در این صورت بزرگترین جزر و مدها ایجاد می‌شوند. به خاطر دوری خورشید از زمین اثر خورشید در جزر و مد به تنهایی نسبت به اثر ماه، کمتر است.
فاصله خورشید از زمین ۴۰۰ برابر دورتر از فاصله ماه از زمین است، و می‌توان گفت نیروی کشندی خورشید چیزی در حدود ۷ درصد نیروی کشندی ماه است. از طرفی هم دوری و نزدیکی ماه به زمین هم تا تأثیرگذار است به نحوی که زمانی که ماه در حضیض مداری است، نیروی کشندی ماه تا ۲۰ درصد بیش از حالت عادی است.
منبع : danesh.roshd.ir
چند دقیقه با دانستنی هااین تصویر را خانم ها ببینند!با درمان دراکولایی جوان بمانید!تعیین دقیق زمان مرگ با مژک‌های بینی!ریزش مو با کمبود مواد نشاسته ای در رژیم غذاییسیگار کشیدن در بارداری موجب مرگ ناگهانی نوزاد می شودشایع‌ترین علائم بی‌اشتهایی عصبی
