علت علمی بودن قرآن
مجموعه: چرا ، زیرا و چگونه
از میان اسامى کتاب نازل شده بر پیامبر اکرم(ص) قرآن مشهورترین و شایعترین نام در میان مسلمانان است. بسیارى را عقیده بر این است که این نام از میان سایر نامها براى این کتاب جنبه علمیت پیدا کرده و به صورت اسم خاص درآمده است. (۱)
اما آیا علم بودن قرآن، از همان ابتدا از متن آیات برخاسته است، یا اینکه این نام بهتدریج و در طول زمان، در عرف مسلمانان، صورت علمیت به خود گرفته است؟ دلایلى وجود دارد که قرآن از همان آغاز «علم» استعمال گردیده است:
۱٫ در چند مورد، وقتى سخن از ذکر کتب آسمانى به میان آمده است، قرآن در ردیف تورات و انجیل ذکر گردیده است:
وعدا علیه حقا فى التوراه والانجیل والقرآن. (۲)
۲٫ خداوند در سورههاى «ق»، «یس» و «ص» به ترتیب، هنگام سوگند به کتاب مقدس خویش از میان همه عناوین به «قرآن مجید»، «قرآن حکیم» و «قرآن ذىالذکر» سوگند خورده است. البته در دو مورد دیگر، یعنى سورههاى زخرف و دخان، سوگند به «کتاب مبین» نیز آمده است.
۳٫ از میان اسامى چهار گانه – که در فصل دوم گذشت – امتیاز نام قرآن بر سایر نامها در این است که اسم خاص بوده، در حالى که نامهاى دیگر در مورد کتب آسمانى دیگر نیز به کار رفتهاند.
واذ آتینا موسى الکتاب والفرقان لعلکم تهتدون. (۳)
ولقد آتینا موسى وهارون الفرقان وضیاء وذکرا للمتقین. (۴)
۴٫ نام قرآن در سوره مزمل، که سومین سوره در ترتیب نزول سورههاست، براى نخستین بار، دو بار ذکر گردیده و در هر بار به تلاوت قرآن امر شده است. بنابراین، عنوان قرآن از همان آغاز نزول، به عنوان نام برتر و اسم خاص از سوى خدا انتخاب شده است.
۵٫ گرچه نام کتاب، بیشتر از قرآن استعمال شده است، اما به لحاظ آن که کتاب در معناى خود، مفهومى عام دارد و به همین جهت در مورد تورات و انجیل نیز به کار رفته است، نام قرآن در مقایسه با عناوین و اسامى دیگر، کاربرد بیشترى در قرآن دارد.
۶٫ کاربرد این عنوان در بیان پیامبر اسلام(ص) و امیرمؤمنان(ع) و سایر امامان، باتوجه به روایات فراوانى که در اختیار ماست، مبین آن است که «قرآن» عنوانى منتخب و برگرفته از متن آیات است.
از آن چه گفتیم، روشن شد قرآن به حسب استعمال خودش به صورت علم و اسم خاص آمده و از همین رو در عرف مسلمانان نیز بدین شکل درآمده است.
چند دقیقه با دانستنی هادانستنی‌هایی جالب از قرآن کریمدانستنی‌هایی جالب از قرآن کریم – سری دومقرآن و ریاضی
