آشنایی با گل سنبل آبی
مجموعه: گیاهان،حیوانات و آکواریوم
گیاه سنبل آبی در مناطق گرمسیری روی آب های راکد به شدت رشد می کند
نام انگلیسی : Eichhornia Crassipes
خانواده : Pontederiaceae – پونتدریاسه – غلافیان
بومی : آمریکای جنوبی
سنبل آبی گیاهی است آبزی که به وسیله دم برگ هایی که تغییر شکل یافته‌اند و به شکل اسفنجی در آمده اند می تواند روی سطح آب شناور بماند. به وسبله استولون (ساقه های رونده یا بندهای ریشه زا. همانند توت فرنگی) تکثیر می شود.
سنبل آبی ممکن است بالاتر از سطح آب به اندازه ۱ متر در ارتفاع رشد کند. دارای برگ های گسترده، ضخیم، براق و تخم مرغی شکل ۱۰ تا ۲۰ سانتی متری می باشد که در سطح آب شناور است.
گل سنبل آبی در جنوب پاکستان در استان سند و در رودخانه سند فراوان یافت می شود.
دارای ریشه های ارغوانی سیاه آزاد و ساقه راست که ۸ تا ۱۵ گل جذاب را بر روی خود دارد. عمدتا سنبل آبی به رنگ صورتی با شش گلبرگ است. شکوفه، سنبل آبی ممکن است با Limnobium spongia اشتباه گرفته شود.
سنبل آبی یکی از سریع الرشد ترین رشد گیاهان شناخته شده می باشد. همچنین تولید مقادیر زیادی از دانه و قابلیت دوام سی سال از دیگر مشخصات آن است. برخی پرورش دهندگان شناخته شده آن را به دو برابر جمعیت خود در دو هفته می رسانند.
گل های آبی رنگی شبیه گل های سنبل پیازی تولید می کند. نسبت به سرما حساس است و زمستان های ملایم را هم تحمل نمی کند.
این گیاه بسیار مقاوم است و ظرفیت بالایی برای جذب فلزات سنگین، از جمله کروم، کبالت، نیکل، سرب و جیوه دارد که می تواند برای تصفیف فاضلاب های صنعتی و همچنین زدودن سایر مواد سمی مفید باشد. همچنین عامل حذف آرسنیک از آب آشامیدنی آلوده است و یک ابزار مفید در حذف آرسنیک در آب لوله کشی در بنگلادش است.
گل سنبل آبی برای استفاده در مخازن تولید انرژی و گاز به روش بیوماس (بیوگاز) بسیار کارایی دارد.
در حیاط هایی که دارای حوض هستند می تواند سنبل را در کنار گیاهان آبزی دیگری مانند نیلوفر آبی و همچنین گیاهان کنار آبزی مانند جگن و نخل مرداب نگهداری کرده و ترکیب زیبایی از آنها به وجود آورد.
گیاه سنبل آبی در مناطق گرمسیری روی آب های راکد به شدت رشد می کند و در برخی مناطق مانند استرالیا به دلیل پوشاندن سطح وسیعی از رودخانه ها و باتلاق ها ایجاد مشکلات زیست محیطی (مانند ایجاد مشکل در زندگی ماهی ها و گیاهان آبی دیگر) نموده است. این گیاه چنان سطح آب را می پوشاند که حتی رفت و آمد قایق ها هم دچار مشکل می شود.
تکثیر گیاه به وسیله گیاهچه های جدیدی که در انتهای استولون ها تشکیل می شود انجام می شود.
نگهداری سنبل آبی
هوای آزاد و نور متوسط برای سنبل آبی مناسب است همچنین دمای شبانه نباید خیلی بالاتر از دمای روزانه باشد. سنبل آبی اغلب طول تابستان را گل می دهد. ماندگاری گلها کم و در حدود یک روز است.
خاصیت بزرگ این گیاه که به تازگی روی آن تحقیقاتی انجام می شود تصفیه آب های آلوده است. این گیاه از جمله ماکروفیت های آبی به شمار می رود که می توانند در تصفیه پساب های صنعتی مورد استفاده قرار گیرند.
هوای آزاد و نور متوسط برای سنبل آبی مناسب است
تذکر:
این گیاه ممکن است به صورت تک و گلدانی مشکلی نداشته باشد ولی با توجه به سرعت بالای تکثیر این گیاه در آب، این گیاه به عنوان گونه ای مهاجم و خطرناک در کوچک ترین محیط آبی باعث می شود تا از حالت کنترل خارج شده و با گسترش سریع در اکوسیستم، حیات گونه های مختلف جانوری را از بین ببرد.
همچنین سنبل آبی قدرت بالایی در پالایش محیط اطراف خود دارد و فلزاتی سنگین مثل جیوه و سرب که از طریق فاضلاب کارخانه های صنعتی به آب ها وارد می شوند را به خود جذب کند از این رو تجمع سنبل آبی در محیط به شدت خطرناک بوده و می تواند عامل مهمی برای بروز بیماری هایی ازجمله انواع سرطان باشد.
گل سنبل آبی سرطان زاست
سنبل آبی به لحاظ آنکه یک گیاه غیر بومی است، در صورت فراهم شدن شرایط رویشی مناسب، به طور جدی حیات سایر زیست مندان آبزی و کنار آبزی را به مخاطره می اندازد.
ریشه های این گیاه جاذب آلاینده ها، فلزات سنگین و مواد سمی است و بنابر این گیاهی سمی و سرطان زا شناخته شده است.
گل سنبل آبی برای اولین بار در سال ۱۳۹۰ در تالاب عینک شهر رشت دیده شده است و متأسفانه در حال حاضر در سطح وسیعی از کشور تکثیر و خرید و فروش می شود.
گردآوری: بخش علمی بیتوته
