روستای ماخونیک معروف به سرزمین لی لی پوتی های ایران

روستای ماخونیک کجاست؟
روستای ماخونیک در دهستان دُرُح بخش مرکزی شهرستان سربیشه استان خراسان جنوبی واقع شده است. فاصله روستای ماخونیک تا افغانستان حدود نیم ساعت است. این روستا قدمتی ۴۰۰ ساله دارد.

ماخونیک روستایی است که در کوه هایی عاری ازعلف در ناحیه ای دور از دسترس قرار دارد.

در قدیم روستای ماخونیک هرگز راه دسترسی نداشت و در سال های گذشته برای دسترسی به این آبادی بخشی از کوه را شکاف داده تا جاده ای برای روستا بسازند.

ماخونیک به سرزمین لی لی پوتی های ایران شهرت دارد برای این که در این روستا سبک زندگی مردمش، معماری منازل ، آداب و رسوم و باورهای عجیب و غریب و انزوای چندصد ساله اش آنرا به یکی از هفت روستای شگفت آور دنیا تبدیل نموده است.

ویژگی معماری روستای ماخونیک:
مهمترین خصوصیت روستای ماخونیک بافت قدیم روستا است که در بافت قدیم خانه های کوچک خشتی گلی بدون حیاط و ایوان و پنجره و کیپ تا کیپ هم ساخته شده اند که هنوز پس از گذشت سالها بعضی از ساکنان این روستا در این خانه ها زندگی می کنند. سبک معماری خانه های این آبادی بسیار کوچک و هرکدام حاوی یک اتاق ۱۰ یا ۱۲ متری هستند که با سنگ و خاک ساخته شده و سقف آن با شاخ و برگ درختان پوشیده شده است.

بافت مسکونی روستا در دامنه تپه و خانه ها بطور فشرده به هم و در گودی زمین ساخته شده اند، کف خانه حدود یک متر از سطح زمین پائین تر است و دارای یک درب کوتاه است باید برای رفتن به داخل خانه دولا شده و به زحمت خود را درون خانه کرد و اغلب یکی دو پله درگاهی را به کف خانه وصل می کنند.

کوچه های بافت قدیم روستای ماخونیک خیلی باریک است و تنها انسان به تنهایی میتواند از کوچه ها عبور کند. فاصله منازل در روستای ماخونیک از هم بسیار کم و برخی به صورت طبقاتی و پلکانی ساخته شده اند که بنظر می رسد برای حفظ امنیت مردم منطقه اینگونه معماری رواج بوده است.

مردم روستای ماخونیک:
مردم ساکن این روستا از ساکنان کوچ کرده افغان هستند. مردم روستای ماخونیک با زبان فارسی ولی با لهجه خاصی صحبت می کنند.

در قدیم قد مردم روستای ماخونیک بسیار کوتاه بوده به طوریکه حدودا نیم متر از میانگین قد افراد در شهرهای دیگر کوتاه تر بودند که علل شیوع کوتاه قامتی در این روستا در گذشته به چند عامل بستگی داشته است، من جمله ازدواجِ بستگان نزدیک با یکدیگر، رژیم غذایی نامناسب و استفاده آب دارای جیوه.

جنس لباس ساکنان روستای ماخونیک در قبل از کرباس بوده است و هنوز تعدادی از ساکنان لباس هایی از جنس کرباس دارند که می پوشند.

اولین مدرسه ابتدایی در روستای ماخونیک از سال ۱۳۶۶ تأسیس شده است و تا آن هنگام هیچ کدام از ماخونیکی ها برای درس خواندن به دیگر روستا ها نرفته و بیشتر در مکتب سواد می آموختند و تا سال ۱۳۷۹ هیچ کدام از دانش آموزان برای طی کردن دوره های تحصیلی بالا تر از ماخونیک بیرون نشده اند تا این که در سال ۱۳۷۹ دوره راهنمایی در یکی از کلاس های ابتدایی برگزار شده است.