معرفی گیاهان گوشتخوار
مجموعه: گیاهان،حیوانات و آکواریوم
گیاهان گوشتخوار در مناطقی که در آن خاک دارای فقر غذایی است رشد می کنند
گیاهان گوشتخوار، از جمله گیاهانی محسوب می شود که برخی یا بسیاری از مواد مغذی خود را از تله گذاری و مصرف جانوران و آغازیان مانند حشرات و بندپایان دیگر بدست می آورند.
گیاهان گوشتخوار، از جمله گیاهانی محسوب می شود که برخی یا بسیاری از مواد مغذی خود را از تله گذاری و مصرف جانوران و آغازیان مانند حشرات و بندپایان دیگر بدست میآورند.
گیاهان گوشتخوار در مناطقی که در آن خاک نازک و یا دارای فقر غذایی است، به ویژه نیتروژن، مانند مانداب اسیدی و با outcroppings سنگی سازگار به نظر می رسند، رشد می کنند.
پدیده گوشت خواری (carnivory) واقعی به طور مستقل در ۵ مسیر مختلف تکامل گیاهان گلدار، توسط بیش از دهها جنس دیده شده است.
گیاهان گوشتخوار از جمله گیاهان عجیب، جذاب و زیبایی هستند که گونه های متفاوتی دارند.
به خاک ضعیف و بدون مواد مغذی نیاز دارند و آبیاری اونا بهتره با آب مقطر انجام بشه و خاکشون همیشه باید نمدار باشه چرا که رطوبت نقش مهمی در سلامتی این گیاهان داره
این گیاهان مواد مغذی خودشان را از طریق شکار حشرات به دست می آورند به همین دلیل اگر در خاک قوی کاشته باشند خراب می شوند چون ریشه هابشان توانایی جذب چنین موادی را ندارد.
این گیاهان با ترشح شیره و بو حشرات را به سمت خودشان جذب و بعد آن ها را شکار می کنند.
این موضوع شامل حدود ۶۳۰ گونه است که جذب و شکار حیوانات، تولید آنزیمهای گوارشی و جذب مواد مغذی در آنها دیده میشود.
علاوه بر این، بیش از ۳۰۰ گونه گیاهی گوشتخوار اولیه (protocarnivorous) برخی از این خصوصیات را نشان میدهند.
پنج مکانیسم تله گذاری اساسی در گیاهان گوشتخوار؛ تله Pitfall (گیاهان پارچ)؛ در این تله شکار به وسیلهٔ برگ لوله شده که حاوی استخری از آنزیم های گوارشی یا باکتری است شکار میشود.
تله Flypaper؛ استفاده از لعاب چسبنده، تله Snap؛ استفاده از حرکات سریع برگ، تله Bladder که با مکش باعث ایجاد خلاء درونی در طعمه میشود، آن را شکار میکند، pot– Lobster نیروی تله باعث حرکت طعمه به سمت اندام گوارشی با پرزهای درونی میشود.
این تلهها بسته به اینکه آیا حرکت شکار به گرفتن آن کمک میکند یا نه ممکن است فعال یا غیرفعال باشند. به عنوان مثال، Triphyophyllum دارای کاغذ سمی مگس کش غیرفعال است که ترشح آب لیز میکند، اما برگهایش رشد نمیکنند یا در پاسخ به جذب طعمه حرکت نمیکنند. در همین حال، sundews دارای یک تله کاغذ سمی مگس کش فعال هستند که برگها تحت تأثیر اسید سریع رشد میکنند که سلولها بدون تقسیم سلولی انفرادی گسترش مییابند. افزایش سریع اسید اجازه میدهد تا sundew tentacles خم شوند و به حفظ و هضم طعمه کمک کنند.
گیاه پارچ یا نِپِنتیس | Nepenthes
گیاه پارچ، یک نوع گیاه گوشتخوار است که تاکنون شناخته شده و در جنگل های بارانی جنوب شرقی آسیا دیده می شود و ساقه های بلند آن تا ۴۵ متر رشد می کند. کوزه های این هیولا، پهنایی تا حدود نیم متر می رسند و گفته می شود که می تواند حدودا ۳٫۷ لیتر مایع را درون خود جای دهد. قربانیان اصلی این گیاه، حشرات و قورباغه های کوچک هستند، اما در برخی از مواقع، موش ها هم می توانند غذای گیاه پارچ شوند. با اینکه این گیاه غول پیکر، تهدیدی برای انسان محسوب نمی شوند، اما انسان ها برای او تهدید بزرگی هستند! مردم محلی یاد گرفته اند که پارچ یا به اصطلاح کوزه این گیاه را جدا کرده و برای پخت برنج از آن استفاده کنند. آن ها همچنین از ساقه های آن مانند طناب برای بالا رفتن استفاده می کنند.
قربانیان اصلی گیاه پارچ یا نِپِنتیس، حشرات و قورباغه های کوچک هستند
گیاه کوزه ای کالیفرنیا یا سوسن کبری (Darlingtonia) :
دارلینگتونیا darlingtonia در باتلاق ها و با آب باران رشد می کند و به طور کلی از گونه های نادر و کمیاب است. قسمت بالای برگ که به رنگ قرمز و صورتیست، حشره را جذب خود می کند و دو برگ نیش مانند جلوی تله با ترشح شکر و مواد معطر به جذب حشره کمک می کند.
حشره بعد از جذب شدن از در ورودی تله به داخل میرود و همانطور که در شکل پیداست شفاف بودن گیاه باعث می شود حشره آسمان را ببیند و برای فرار به سمت بالا پرواز کند داخل تلهی گیاه سطوح واکسی و چسبنده و دارای کرک های روبه جهت مخالف هستند و هنگامی که حشره از فرار خسته شود و روی آنها بشیند دیگر امیدی به زنده ماند آن نیست !در قسمت پایین گیاه عمل هضم شروع می شود و قسمت های نرم حشرات توسط اسید های آمینه و شیره معده هضم می شود و قسمت های سخت آن دفع می شود.
دارلینگتونیا در باتلاق ها و با آب باران رشد می کند
ونوس حشره خوار dionea
ونوس حشره خوار یکی از شناخته شده ترین گیاهان گوشتخوار به شمار می آید که عمدتا از حشرات و نیز تنندگان تغذیه می کند. این گیاه در مردابهای سواحل شرقی آمریکا می روید و از جمله گیاهانی است که می توان در گلخانه نیز پرورش داد.
تله این گیاه از دو برگ تشکیل شده که مانند کفه های صدف باز و بسته می شوند. به محض اینکه حشره ای محرکهای درخشان این برگها را لمس کند، تله بسته می شود و تا زمان هضم حشره، بسته باقی می ماند.
این گیاه از آن دسته گیاهانی است که میتواند بشمارد یعنی ۳ عدد کرک در وسط تله گیاه تعبیه شده که با برخورد به این ۳ کرک تله بسته میشود حتی اگر دو کرک تکان بخورد هم بسته نخواهد شد. ازین جهت گیاه حرکات طعمه را میشمارد که از حضور و شکار وی مطمئن شود.
تله های این گیاه فقط ۳ الی ۴ بار میتواند تا قبل از مردن و سیاه شدن شکار کند پس نباید هرگز با مداد یا دست و خودکار و برس بیخودی انرژی گیاه را تلف کنیم.نگهداری این گیاه در منزل راحت بوده و فقط به جای روشن و خاک خیس و البته ضعیف و اسیدی و رطوبت بالا اشاره کرد. برای ایجاد شرایط رطوبت کاشت آن در تراریوم توصیه می شود.
ونوس حشره خوار یکی از شناخته شده ترین گیاهان گوشتخوار به شمار می آید
گل بدبو یا گل جسد | The Corpse Flower
به طور کلی هیچ گیاه گوشتخواری در جهان به طور مستقیم، تهدیدی برای انسان محسوب نمی شود، اما یکی از این گیاهان گوشتخوار که بارها در مکان های مختلف شایعه شده که انسان خورده است، گل بدبو یا گل جسد است که نام علمی آن Amorphophallus Titanum می باشد. برخی از متخصصان این گل را بزرگترین و بدبوترین گیاه در جهان می دانند؛ به طوری که هر کسی که به این گیاه نگاه می کند، به خود می گوید که حتما می تواند که یک انسان را به راحتی ببلعد.
داستان ها می گویند که زمانی که این گیاه به قدی حدودا ۲٫۷ متر می رسد، یک انسان را کوتاه جلوه می دهد و بویی از خود ساطع می کند که شبیه بوی یک فرد مرده است. سوسک های مردارخوار و مگس گوشت ها، به این بوی بسیار بد جذب شده و به دام این گیاه می افتند و با گرده گیاه، پوشیده می شوند. گفته می شود که گل جسد به اندازه ۱۰ سانتی متر در یک روز رشد می کند.
گل بدبو یا گل جسد است که نام علمی آن Amorphophallus Titanum می باشد
گیاه رنگین کمان Byblis
گیاه رنگین کمان، گونه ی کوچکی از گیاهان گوشتخوار بومی منطقه استرالیا است. نام گیاه رنگین کمان از آنجا ناشی می شود که پوشش لعابی برگ ها در برابر نور خورشید، ظاهری جذاب به آن می بخشد.
تمامی این گیاهان بهتر است با سینی و از زیر آبیاری شود و تماما بهتر است ترکیبی از خاک کمپوست و ماسه استفاده شود. اگرچه این گیاه گیاه گوشت خوار شباهت بسیاری به Drosera و نیز Drosophllum دارد اما به هیچ وجه ارتباطی با یکدیگر ندارند.
تمایز آنها می تواند در گلهای متقارن با پنج پرچم منحنی شکل باشد. برگ ها به صورت متقاطع هستند و میل به رشد کردن طولی و در نهایت درآمدن به شکل مخروطی هستند.
سطح برگ ها کاملا بوسیله ی موهای غده دار که ماده ی لعابی چسبنده ای را ترشح می کند پوشانده شده اند. این موها همانند تله عمل می کنند و حشرات کوچک روی برگ ها را به راحتی به دام می اندازند.
گیاه رنگین کمان، گونه ی کوچکی از گیاهان گوشتخوار بومی منطقه استرالیا است
گیاه مثانه دار bladderwort
پشه گیر یا گیاه انبانی بزرگترین گروه از گیاهان گوشتخوار شامل بیش از ۲۰۰ گونه در سراسر جهان می باشد. این گیاه در برکه ها، دریاچه ها و نهرهایی با جریان آب آهسته و در کل در آب هایی با عمق کمتر از ۶۰ سانتیمتر یافته می شود.
این گیاه بدون ریشه در نزدیکی سطح آب شناور می شود و شاخه های آن تا ۹۰ سانتیمتر و بلندتر رشد می کند و ساقه های آن پر برگ هستند. این ساقه ها تا ۲۰ سانتیمتر بالای سطح آب رشد می کنند و خوشه هایی از گل های زرد رنگ که شبیه گل میمون هستند، بر آنها می شکفد.
ساقه های زیرآبی منشعب شده و برگ های نخ مانند بسیار از آنها جوانه می زند. این برگها دارای کیسه های کوچک و سبکی هستند که مثانه یا bladder نام دارند. مثانه های جوان شفاف هستند و به تدریج تیره می شوند. هر مثانه در واقع تله ریز و تو خالی است که ورودی آن یک طرفه است.
اگر یک حشره آبزی کوچک یکی از چهار تار محرک این مثانه را لمس کند، در تله باز میشود و مانند یک جارو برقی، حشره به داخل این کیسه مکیده شده و درب تله در یک چشم برهم زدن حدود یک ۱۵ هزارم ثانیه – بسته می شود.
ساقه ها که دارای غدد ترشح آنزیم هستند، کار هضم و جذب طعمه را بر عهده دارند. مثانه پس از یک یا دو ساعت آماده شکار طعمه جدید خواهد بود.
گیاه رنگین کمان، گونه ی کوچکی از گیاهان گوشتخوار بومی منطقه استرالیا است
گل ساراسینا Sarracenia
ساراسینا؛ گیاهی گوشت خوار و زیبا است که بومی سواحل شرقی آمریکای شمالی، تگزاس و جنوب شرقی کانادا بوده از خانوادهی ساراسنیاسه و گیاهی دائمی و با ریزوم است. این گیاه هم حتما باید دارای خاکی ضعیف و مردابی و اسیدی مانند، باشد تا نیترات جذب نگردد، زیرا باید به وسیلهی حشرات جذب شود. گلدهی آنها در اول بهار شروع شده و پس از اتمام شروع به تولید کوزهها تا آخر پاییز میکنند در آخر پاییز هم گیاه پژمرده شده و انرژی خود را صرف ذخیره سازی در ریزوم میکند تا در بهار گلدهی داشته باشد.
برگهای این گیاه شبیه به یک قیف تکامل یافته و و برگهای بالاسری هم مثل یک هود عمل کرده و مثل یک دریچه از نفوذ آب باران به داخل کوزه جلوگیری میکند تا اسید معده یا شیره کوزه رقیق نشوند. گلهای آن چتر مانند و توسط زنبورها گرده افشانی میشوند. حشرات به وسیله رنگ و بو و نکتار آن جذب شده و مسیر داخلی دیواره کوزه به وسیلهی آنزیمها و شیرهی داخل کوزه چرب شده و مسیری یکطرفه را به وجود میآورد که دیگر برگشت ممکن نیست. هنگام به دام افتادن حشره آنزیمهای پروتآز و دیگر آنزیمهای تجزیه کننده هجوم اورده و حشره را طوری تجزیه میکنند که انگار از اول حشرهای نبود است!
ساراسینا، گیاهی گوشت خوار و زیبا است
Genlisea
Genlisea؛ گیاهی از خانوادهی Lentibulariaceae و از زمان برادر، داروین تا سال ۱۹۹۸هنوز راز این گیاه کشف نشده بود؟! بوتههایی به هم فشرده و درهم و کسی هم شک نمیکرد که این گیاه ساده بوی مناطق مرطوب نیم کره جنوبی در آفریقا و آمریکا گوشت خوار باشد!
البته در اشل کوچک یعنی حشرات بسیار ریزو میکروب های زیر خاک! داستان از این قرار بود که در آزمایشگاه متوجه شدند ریشههای این گیاه بسیار ظریف و نابجا بوده (زیرا از روی ریزومها جوانه زدند) و توانایی جذب آب و استحکام گیاه را ندارند. استقرار این گیاه در خاک های خیلی خیس یا مردابی صورت میگیرد. این گیاه ۲ جور برگ دارد یکی برگ های روی سطح که زحمت فتوسنتز و غذا سازی را میکشند و دومی برگهای زیر سطحی که وظیفه شکار موجودات را دارد. البته این برگ ها برای این کار کمی ساختار خود را تغییر داده و شبیه به لولههای توخالی مارپیچی میکند و سپس با فشار مکش پیوسته رو به داخل آب حشرات نیز به داخل کشیده میشوند سپس در طول مسیر به وسیلهی کرکها و موهای جاذب جذب و هضم میشوند. سیستم این گل مثل گل اوتراکولاریا آبزی است.
سیستم گل Genlisea مثل گل اوتراکولاریا آبزی است
سفالوتوس (cephalotus sp) :
سفالوتوس با اینکه شبیه به گیاه کوزه ایست اما از لحظ فیزیکی کاملا با آن متفاوت است و کیسه های کوچک آن بر خلاف گیاه کوزه ای کاملا نزدیک به زمین می روید. سرپوش نیمه باز برروی این کیسه ها حرکت نمی کند و تنها از نفوذ آب باران به درون آن جلوگیری می کند. طریقه ی شکار حشرات توسط این گیاه همانند گیاه کوزه ای است به این صورت که داخل این کیسه ها از ماده ی آبکی و سیالی که خود گیاه می سازد نیمه پر است و وقتی حشره وارد آن شود دیگر نمی تواند خارج شود و همانجا هضم می شود.
سفالوتوس با اینکه شبیه به گیاه کوزه ایست اما از لحظ فیزیکی کاملا با آن متفاوت است
بلدرورت (bladderwort) :
پشه گیر یا گیاه مثانه دار در برکه ها، دریاچه ها و نهرهایی با جریان آب آهسته و در کل در آبهایی با عمق کمتر از ۶۰ سانتیمتر یافت می شود. این گیاه بدون ریشه در نزدیکی سطح آب شناور است و از خوشه هایی از گل های زرد رنگ و ساقه هایی که در زیر آب منشعب شده اند و دارای برگ های نخ مانند هستند، متشکل شده است.
کیسه های کوچک و سبکی در برگ ها وجود دارد که bladder یا مثانه نام دارد، هر مثانه در واقع تله ریز و تو خالی است که ورودی آن یک طرفه است! حشرات آبزی به سمت این کیسه ها جذب می شوند و اگر یکی از ۴ تار محرک این مثانه را جذب کنند درب تله باز می شود و گیاه حشره را به سمت داخل می کشد و درب بسته میشود و با ترشح آنزیم توسط ساقه ها کار هضم شروع می شود. مثانه پس از یک یا دو ساعت آماده شکار طعمه جدید خواهد بود!
کیسه های کوچک و سبکی در برگ های این گیاه وجود دارد که مثانه نام دارد
گردآوری: بخش علمی بیتوته
چند دقیقه با دانستنی هاسریعترین گیاه گوشتخوار جهانگیاهانی که میتوانند تا ۵ بشمارند