در روستاهای شهرستان نمین بویژه در منطقه عنبران زنان و دختران بومی هنرهایی بر روی گلیم خلق می کنند که آوازه اصالت آن امروزه در تمام جهان شناخته شده و در این میان گلیم عنبران گنجینه صنایع دستی استان اردبیل است.
شهر عنبران واقع در هفت کیلومتری شمال شهرستان نمین کانون اصلی بافت گلیم است که به دلیل ویژگی های منحصر به فرد و بومی خود به “گلیم عنبران” شهرت یافته است.
گلیم عنبران از قدیمی ترین زیر اندازهای ایرانی است که از تمدن غنی این مرز و بوم به یادگار مانده و به دلیل اینکه تغییرات بافت آن در طول اعصار محسوس نبوده یاد آور ایام زندگی ایرانیان باستان است.
نقوش سنتی و اساطیری گلیم های بافته شده عنبران سمبل نمادها و یا نقشهایی از خواست باطنی بافندگان و بیانگر آرزوها و نیازهای مردمان ساکن این مناطق است.
ترسیم اسطوره ها در نقش و نگار گلیم
نقوش سنتی رایج در گلیم‌های استان بیشتر نقش سماور، سینی و خرچنگ در متن گلیم و گردونه مهر (چلیپا) و نقش اژدها در حاشیه گلیم می باشد.
حاشیه های گلیم عنبران دارای چند دور نقش هستند که در درون آن نقش های اصلی گلیم بافته شده و این نقش ها عبارت اند از “بوکوگل”، “پوته”، “گانگل” و “جنگل” که هرکدام تداعی کننده ی بخشی از زندگی و محیط فکری ویژه ای با سابقه تاریخی خود است.
زنان و دختران روستایی با طرح گلیم، نه تنها هنری ماندگار بر جای می گذارند بلکه اسطورهای انسانی را که بدون توجه به محل زندگی در بین انسانها از اصول اخلاقی مشترک برخودار است، معرفی می کنند.
استفاده از الیاف بومی در بافت محصول
ویژگی منحصر به فرد گلیم عنبران بومی بودن الیاف و ابزار بافت آن است. بطوریکه هر زن روستایی می تواند با به پا کردن دار کوچکی در منزل هنر سده های متمادی را در تار و پود صنعت دست ساز خود جا دهد.
به گفته یکی از بافندگان منطقه، جنس گلیم از نخهای پشمی با ترکیب رنگهای الوان است بطوریکه تارهای آن از نخ محکم و سفید رنگ به نام “بهارش” یا “ویله” و پود ها از نخ های نرم رنگارنگ که درزبان تالشی “توق” نامیده می شود تشکیل می شود.
مهمترین ویژگی گلیم عنبران نقش دو طرفه آن است یعنی بیننده نمی تواند پشت و روی آن را تشخیص دهد و به همین دلیل دو روی این گلیم قابل استفاده است.
علاوه بر این گفتنی است سبکی وزن و کم حجم بودن و انعطاف پذیری آن رتبه خاصی را در بین سایر صنایع دستی موجود به این کالای ارزشمند اختصاص داده است.
بافت گلیم برای کاربری های مختلف
برای اینکه مشتریان بتوانند در انتخاب گلیم گزینه های متعددی داشته باشند، بافت این محصول برای کاربری های مختلف انجام می شود.
در حال حاضر بافت این محصول به شکلهای تابلو فرش، مفرش، زیر تلفنی، کیف دخترانه، وسایل آشپزخانه، دستگیره آشپزخانه، دمکش برنج، جای سیخ و جامدادی تولید می شوند.
اردبیل قطب تولید گلیم ایران است
در حال حاضر شهرستان نمین و روستاهای تابعه آن از جمله شهر عنبران و روستاهای بخش زهرا از توابع شهرستان گرمی از مراکز عمده تولید گلیم استان به شمار می آیند.
روستاهای حومه عنبران که مردمانشان به بافت گلیم اشتغال دارند می توان به میناباد، کلش، میرزانق، عنبران علیا و سرو آباد یا ساوو پیله اشاره کرد.
منبع:mehrnews.com